وقتی صحبت از سفر به استان همدان میشود، فکرها بیشتر به سمت غار علیصدر یا آرامگاه بوعلیسینا میرود. اما کمی پایینتر، در دل زاگرس، نهاوند قرار گرفته است؛ شهری با چشمههای زلال، دشتهای آرام و تاریخی که هنوز نفس میکشد. برای دیدن نهاوند باید وقت بگذارید، راههایش را بروید، سکوت تپههایش را بشنوید. اما قبل از شروع سفر بهتر است همهچیز را درباره جاهای دیدنی نهاوند بدانید. بیایید نگاهی اجمالی به آنها بپردازیم.
جاهای دیدنی نهاوند در بهار | جاهای دیدنی نهاوند در تابستان | جاهای دیدنی نهاوند در پاییز | جاهای دیدنی نهاوند در زمستان |
سرآب گیان | سرآب گاماسیاب و پارک جنگلی | خانه قدوسی | مقبره شیح ابوالعباس نهاوندی |
روستای تکه | سرآب ملوسان | حمام حاج آقا تراب | مقبره نعمان بن مقرن |
ارگ و تپه نوشیجان | پل زرامین | موزه تاریخ و فرهنگ نهاوند | تپه گیان |
روستای بابا رستم | روستای وراینه و غار گاماسیاب | مسجد جامع نهاوند | روستای کنگاور |
روستای ملوسان و دشت لالههای واژگون | روستای سمران و دره ابراهیم | تپه باستانی بابا قاسم | بازار سنتی نهاوند |
چرا لالجین به پایتخت سفال معروف است؟
جاهای دیدنی نهاوند در بهار
بهار در نهاوند فصل بیداری طبیعت است. زمین از خواب زمستانی بیرون میآید و چشمهها، درختها و دشتها جان تازه میگیرند. هوای مطبوع و معتدل بهار فرصت خوبی برای سفر به دل طبیعت نهاوند و بازدید از جاذبههایی است که در این فصل جلوهای متفاوت پیدا میکنند. در ادامه، چند مکان پیشنهادی برای بهار را معرفی میکنیم.
سرآب گیان
سرآب گیان در دل درختان بلوط و چنار با آب زلالی که از دل زمین میجوشد، جلوه خاصی در بهار دارد.
اطراف این سرآب را جنگلهایی با بیش از صد هکتار وسعت پوشاندهاند که در بهار با برگهای تازه و شکوفههای بهاری، حالوهوای متفاوتی پیدا میکند. مسیر دسترسیاش جنگلی و بسیار دیدنی است و آب چشمه به رودخانه گاماسیاب میریزد.
- آدرس سرآب گیان: ۲۰ کیلومتری جنوب غربی نهاوند، جاده دهنو به سمت روستای گیان
روستای تکه
روستای تکه در دامنه کوه گرین قرار دارد و در بهار بهخاطر شکوفههای گیلاس و گلابی فضایی شاعرانه پیدا میکند. باغهای میوه با درختهایی که پوشیده از شکوفه هستند، کوچهها را رنگین میکنند.
نسیم خنک کوه، همراه با عطر گلها، این روستا را به مکانی مناسب برای پیادهروی و عکاسی تبدیل کرده است. به جز باغها فضای اطراف هم برای استراحت در دل طبیعت بسیار دلنشین است.
- آدرس روستای تکه: جنوب غربی نهاوند، در دامنه کوه گرین
ارگ و تپه نوشیجان
تپه نوشیجان یکی از قدیمیترین سکونتگاههای مادها در ایران است که در فصل بهار با طبیعت اطرافش حالوهوای جذابی دارد.
این محوطه سه لایهی تاریخی از ماد، هخامنشی و اشکانی را در دل خود نگه میدارد! تالار ستوندار، آتشکده و حصارهای خشتی از جمله بخشهای قابل بازدید این بنا هستند. بهار بهترین زمان برای گشتوگذار در این منطقه است چون هم هوا معتدل است و هم چشمانداز کوهستانی اطراف سرسبز میشود.
- آدرس تپه نوشیجان: ۳۶ کیلومتری شمال شرق نهاوند، ۲۰ کیلومتری شمال غرب ملایر
روستای بابا رستم
روستای بابا رستم با چشمههای جوشان و مزارع پرورش ماهی یکی از سرسبزترین جاهای اطراف نهاوند بهحساب میآید. آبوهوای مطبوع، طبیعت زنده و صدای جاری شدن آب در کانالهای کشاورزی حس آرامش خاصی به فضا میدهد.
این روستا برای پیکنیک خانوادگی یا استراحت در طبیعت انتخاب خوبی است. درختان باغها در این فصل شکوفه دادهاند و مسیرهای خاکی روستا حالوهوای زندگی روستایی را بهخوبی منتقل میکنند.
- آدرس روستای بابا رستم: ۳ کیلومتری جنوب نهاوند
روستای ملوسان و دشت لالههای واژگون
دشت اطراف روستای ملوسان در اوایل بهار با شکوفههای لاله واژگون منظرهای چشمگیر و تماشایی دارد. این گلها بهطور طبیعی در منطقه رشد میکنند و در مدت کوتاهی در اواسط بهار میشکفند.
برای دیدن آنها باید صبح زود راه افتاد و مسیر کوهستانی را تا نزدیکی دشت طی کرد. در کنار این زیبایی طبیعی روستا و محیط اطراف هم بسیار خنک و مناسب گردشگری بهاری است. اینجا یکی از معدود جاهایی است که لالههای واژگون را میتوان در زیستگاه اصلیشان دید.
- آدرس روستای ملوسان: ۱۷ کیلومتری شمال غربی نهاوند، جاده فرعی روبهروی روستای گوشه سعد وقاص
جاهای دیدنی نهاوند در تابستان
برای سفر در تابستان در یک تور داخلی باید به سمت مکانهایی رفت که هم دسترسی مناسبی دارند و هم در برابر گرما انتخاب مطمئنی هستند! چشمهها، غارها، مناطق جنگلی و روستاهای خوشآبوهوا اطراف نهاوند، گزینههای خوبی برای پیادهروی، استراحت روزانه هستند. بیایید آنها را بررسی کنیم.
سرآب گاماسیاب و پارک جنگلی
مسیر سرآب گاماسیاب با درختان بلوط برای پیادهروی در طول روز مناسب است.
در نزدیکی آن غاری طبیعی قرار دارد که دمای هوای داخل آن از محیط اطراف کمتر است و در روزهای گرم پناهگاه خوبی برای استراحت محسوب میشود. اطراف چشمه فضای زیادی برای نشستن، اتراق یا حتی ماهیگیری وجود دارد. اگر اهل طبیعتگردی هستید و فضاهای خلوت را دوست دارید، پارک جنگلی کنار چشمه را از دست ندهید.
- آدرس سرآب گاماسیاب: ۱۹ کیلومتری جنوب شرق نهاوند، در مسیر کوه گرو
سرآب ملوسان
مسیر دسترسی به ملوسان از جادهای فرعی میگذرد و به منطقهای میرسد که پوشیده از درخت، سنگ و پوشش گیاهی فصلی است.
دمای هوا در محدوده این سرآب پایینتر از نقاط شهری است. همین ویژگی باعث شده در فصل گرم مقصد بسیاری از طبیعتگردها باشد. اطراف آن برای کوهنوردی سبک مناسب است و امکان دیدن برخی گونههای جانوری هم وجود دارد.
- آدرس سرآب ملوسان: ۱۷ کیلومتری شمال غربی نهاوند، جاده فرعی روبهروی روستای گوشه سعد وقاص
پل زرامین
پل زرامین روی یکی از شاخههای رودخانه گاماسیاب ساخته شده و اطرافش را فضای سبز طبیعی فرا گرفته است. کنار پل مسیرهایی برای نشستن، استراحت و عکاسی وجود دارد.
از آنجا که این پل در حاشیه روستا قرار گرفته، شلوغ نیست و برای توقف بینراهی یا پیکنیک عصرگاهی انتخاب مناسبی است. اگر در حوالی نهاوند بهدنبال نقطه خلوت و سرسبزی برای نشستن کنار آب هستید، این پل را در نظر داشته باشید!
- آدرس پل زرامین: ۵ کیلومتری غرب نهاوند، در نزدیکی روستای زرامین
روستای وراینه و غار گاماسیاب
وراینه یکی از روستاهای کوهپایهای نهاوند است که مسیر دسترسی خوبی دارد. در فاصلهای نهچندان دور از روستا هم غاری قرار دارد که در گذشته ناصرالدینشاه کتیبهای بر ورودی آن نصب کرده بود. فضای اطراف غار برای استراحت چند ساعته مناسب است.
اگر اهل کوهنوردی هستید، میتوانید از مسیر بالا رفته و محیط سرد و مرطوب غار را از نزدیک ببینید.
- آدرس روستای وراینه: در نزدیکی نهاوند، مسیر نهاوند به سمت روستای وراینه
روستای سمران و دره ابراهیم
سمران و دره ابراهیم در کنار هم فضای طبیعی مناسبی برای فرار از شلوغی شهر و گذراندن چند ساعت در طبیعت دارند. مسیر رسیدن به این منطقه آسفالت و بدون نیاز به تجهیزات خاص است.
درههایی با پوشش سبز، صدای آب و مسیرهای خاکی این منطقه آن را برای گشتوگذار سبک و پیادهروی خانوادگی آماده کردهاند. این مکان برای کسانی که بهدنبال طبیعت خلوت و بدون سروصدا هستند، پیشنهاد خوبی است.
- آدرس روستای سمران: در نزدیکی نهاوند، مسیر نهاوند به سمت روستای سمران
جاهای دیدنی نهاوند در پاییز
در روزهای پاییزی که هوا برای پیادهروی در فضاهای شهری و فرهنگی مناسب است، میتوان به سراغ مکانهایی رفت که در سکوت و آرامششان میشود بافت تاریخی و جزئیات معماری را بهتر دید. اگر در پاییز به نهاوند سفر میکنید، میتوانید جاهای دیدنی که در ادامه معرفی میکنیم را ببینید.
خانه قدوسی
خانه قدوسی از جمله بناهایی است که در بافت سنتی شهر قرار گرفته و نمای آن با آجرهای تزئینی و پنجرههای شیشهرنگی توجه هر بازدیدکنندهای را جلب میکند.
در پاییز بهخاطر آرام بودن شهر بازدید از این خانه راحتتر است. محیط داخل حیاط، سقفهای بلند، قوسهای آجری و طراحی سنتی تجربهای آرام و بصری برای علاقهمندان به معماری سنتی خواهد بود.
- آدرس خانه قدوسی: خیابان ابوذر، کوی حاج خدارحم، در نزدیکی مسجد حاج خدارحم
حمام حاج آقا تراب (موزه مردمشناسی)
بنای حمام حاج آقا تراب که حالا به موزه مردمشناسی تبدیل شده یکی از بهترین گزینهها برای بازدید در یک روز پاییزی است. فضای گرم داخل، کاشیکاریهای هنرمندانه و ماکتهایی که سبک زندگی گذشته را بازسازی کردهاند، برای یک بازدید هدفمند مناسباند.
در ایامی که تور داخلی به نهاوند میرسد، این حمام در لیست پربازدید قرار میگیرد.
- آدرس حمام حاج آقا تراب: محله علیآباد، کوی حاج آقا تراب
موزه تاریخ و فرهنگ نهاوند
این موزه در بنای سنتی قرار گرفته و چند سالن با موضوعات تاریخی مختلف دارد. در فصل پاییز بهخاطر خلوت بودن فضای بازدید میتوان با دقت بیشتری آثار دوران پیش از تاریخ، اسلامی و معاصر را بررسی کرد.
اسکلت انسانی، ابزارهای قدیمی و سنگنگارهها بخشی از اشیایی هستند که در این مجموعه نگهداری میشوند.
- آدرس موزه تاریخ و فرهنگ نهاوند: محله درب شیخ، در نزدیکی مقبره شیخ ابوالعباس نهاوندی
مسجد جامع نهاوند
این مسجد در مرکز بازار قرار دارد و یکی از قدیمیترین بناهای مذهبی استان همدان است. معماری آجری، قوسهای بلند و کتیبههای تاریخی، ویژگیهای مهم این بنا هستند.
در پاییز، با خنک شدن هوا، محیط مسجد برای نشستن، تأمل یا بازدید معماری، مناسبتر است. اگر در برنامهی تور همدان جایی برای دیدن آثار مذهبی در نظر گرفته شده، این مسجد ارزش وقت گذاشتن دارد.
- آدرس مسجد جامع نهاوند: مرکز شهر نهاوند، شمال غرب میدان قیصریه
تپه باستانی بابا قاسم
این تپه در مسیر جنوب غربی نهاوند قرار دارد و بقایای یک قلعه از دوره اشکانیان در آن قابل مشاهده است. مسیر دسترسی ساده و محوطه باز آن، بازدید در هوای خنک پاییزی را آسان میکند.
کسانی که به عکاسی از منظره علاقه دارند یا به دنبال محوطهای تاریخی بدون شلوغی هستند، این تپه را در برنامهشان قرار میدهند.
- آدرس تپه باستانی بابا قاسم: ۲۰ کیلومتری جنوب غربی نهاوند، در نزدیکی روستای بابا قاسم
جاهای دیدنی نهاوند در زمستان
برای سفر زمستانی به نهاوند انتخابهایی مناسبی پیش رو دارید که یا سرپوشیدهاند یا حسوحال خوبی در هوای سرد دارند. در این بخش قرار است نگاهی به جاهای دیدنی نهاوند در زمستان بیندازیم:
مقبره شیخ ابوالعباس نهاوندی (درب شیخ)
این مکان در محلهای قدیمی در نهاوند قرار دارد. بنای آرامگاه ساده و ساکت است و فضای داخلی آن برای نشستن و تأمل مناسب است.
در روزهای سرد پوشش گنبدی و فضای بسته کمک میکند از سرما در امان بمانید. آرامگاه به یکی از عرفای برجسته قرن چهارم هجری نسبت داده میشود و برای کسانی که به زیارت و فضاهای عرفانی علاقه دارند، گزینه خوبی است.
- آدرس مقبره شیخ ابوالعباس نهاوندی: نهاوند، محله درب شیخ
مقبره نعمان بن مقرن (باباپیر)
در فاصلهای کوتاه از نهاوند و در ارتفاعات نزدیک روستای قشلاق، بنای آرامگاهی روی تپهای بلند ساخته شده است.
اطراف آن در زمستان کاملا سفیدپوش میشود و سکوت کوهستان حس خاصی به فضا میدهد. برای رسیدن به این مقبره مسیر کوهستانی وجود دارد که در هوای برفی باید با دقت طی شود.
- آدرس مقبره نعمان بن مقرن: ۵ کیلومتری شمال غرب نهاوند، مسیر جاده نهاوند به کرمانشاه
تپه گیان
تپه باستانی گیان یکی از جاهای دیدنی همدان است که در زمستان منظرهای آرام و پوشیده از برف دارد. اگرچه بازدید از این مکان نیاز به احتیاط دارد، ولی با کفش مناسب و زمانبندی درست میتوان بخشی از مسیر را پیاده طی کرد.
تپه در نزدیکی سرآب گیان قرار دارد و بهعنوان یکی از قدیمیترین سکونتگاههای تاریخی منطقه شناخته میشود.
- آدرس تپه گیان: ۱۹ کیلومتری جنوب غربی نهاوند، در نزدیکی سرآب گیان
روستای کنگاور کهنه و درخت چنار ۴۰۰ ساله
درخت چنار کهنسال این روستا در هوای زمستانی با شاخههای خشک و پوشیده از برف منظرهای ایستاده در زمان میسازد! فضای روستا ساکت و کمتردد است و اگر برای بازدید از مناطق کمتر دیدهشده برنامه دارید، این منطقه در مسیر غرب نهاوند انتخاب خوبی است.
مسیر روستا در بیشتر مواقع باز است و به راحتی با خودرو قابل دسترسی است.
- آدرس روستای کنگاور کهنه: ۴۵ کیلومتری غرب نهاوند، در نزدیکی روستای کنگاور کهنه
بازار سنتی نهاوند
بازار نهاوند در فصل سرد یکی از مکانهاییست که میتوان هم گرم ماند و هم با فرهنگ محلی آشنا شد.
فروشندهها معمولا محصولات خانگی، شیرینیهای سنتی، لواشک و خوراکیهای بومی را میفروشند. بازار برای خرید سوغات و تعامل با مردم منطقه مفید است و در سفر زمستانی کمک میکند زمان بیرون ماندن بهخوبی مدیریت شود.
- آدرس بازار سنتی نهاوند: مرکز شهر نهاوند، در نزدیکی میدان قیصریه
مسیریابی و نحوه دسترسی به نهاوند
- اگر با ماشین شخصی سفر میکنید، مسیرهای مختلفی پیش رو دارید. از تهران، جاده ساوه و اراک را ادامه دهید تا به ملایر برسید و از آنجا وارد نهاوند شوید. اگر همدان مبدا شماست، مسیری مستقیم با حدود ۱۱۲ کیلومتر فاصله وجود دارد که از جاده آورزمان عبور میکند. کسانی که از کرمانشاه راه میافتند، بعد از عبور از کنگاور به نهاوند میرسند. مسیر ملایر به نهاوند هم کوتاه است و در زمان کمتری طی میشود.
- اتوبوس برای بسیاری از مسافران انتخاب راحتی است. از بیشتر شهرهای بزرگ به همدان یا ملایر اتوبوس وجود دارد و ادامه راه تا نهاوند با خودروهای بینشهری یا تاکسی انجام میشود. در برخی روزها از پایانه جنوب یا پایانه آزادی تهران بلیط مستقیم به نهاوند پیدا میشود. اگر بخواهید از شهرهای غرب کشور حرکت کنید، مسیر کرمانشاه به نهاوند هم با اتوبوس در دسترس است.
- اگر قصد دارید مسیر را با قطار یا هواپیما طی کنید، باید به همدان بروید. ایستگاه راهآهن همدان تا نهاوند کمی بیشتر از ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد و رسیدن از آنجا با خودرو شخصی یا تاکسی راحت است. فرودگاه همدان نیز در نزدیکی شهر قرار دارد و بعد از پرواز میتوانید ادامه راه را زمینی بروید.
آب و هوای نهاوند
نهاوند شهری کوهستانی است و موقعیت جغرافیاییاش باعث شده در هر فصل چهرهای متفاوت داشته باشد. بهار، آغاز بیدار شدن طبیعت است؛ بارانهای سبک، درختان شکوفهدار و سرآبهایی که پرآبتر میشوند، نشانههای همین فصلاند. روزها خنک و دلپذیرند و شبها هنوز کمی سردند. تابستان در نهاوند حالوهوای دیگری دارد. برخلاف بسیاری از نقاط کشور این شهر در گرمترین روزها هم معتدل میماند. مناطق اطراف چشمهها مثل سرآب گیان یا گاماسیاب خنکتر از مرکز شهرند و برای فرار از گرما انتخاب مناسبی بهحساب میآیند.
با رسیدن پاییز دمای هوا بهتدریج کاهش پیدا میکند. درختان تغییر رنگ میدهند و فضای شهری و روستایی، جلوهای آرامتر و رنگارنگ پیدا میکند. شرایط بازدید از بناهای تاریخی در این فصل بهتر است، چون هم هوا ملایمتر است و هم حجم سفرها کمتر میشود. در زمستان اما، نهاوند وارد دورهای سرد و گاهی برفی میشود. بعضی جادههای روستایی ممکن است لغزنده باشند و برای رسیدن به نقاط مرتفع باید احتیاط بیشتری کرد.
بهترین فصل سفر به نهاوند
اگر بخواهیم بین این فصلها بهترین زمان را انتخاب کنیم، اواخر بهار تا اوایل تابستان انتخاب مطمئنتری است. هوا هنوز خنک است، سرسبزی طبیعت در بالاترین حد خود قرار دارد و مسیرهای کوهستانی و روستایی بدون محدودیت در دسترساند. این بازه هم برای بازدید از جاذبههای طبیعی و هم برای دیدن نقاط فرهنگی و تاریخی مناسب است. پاییز هم برای کسانی که به سکوت و فضای خلوت علاقه دارند، زمان خوبی برای سفر به نهاوند بهشمار میآید.
فاصله نهاوند تا تهران
فاصله بین نهاوند و تهران حدود ۴۲۰ کیلومتر است و این مسیر با خودرو بین ۴ ساعت و نیم تا ۵ ساعت زمان میبرد. اگر از آزادراه تهران – ساوه وارد جاده اراک و بعد ملایر شوید، یکی از سریعترین مسیرها برای رسیدن به نهاوند را در پیش دارید.
فاصله نهاوند تا همدان
فاصله نهاوند تا شهر همدان حدود ۱۱۰ کیلومتر است و با خودرو در زمانی نزدیک به ۱ ساعت و نیم میتوان آن را طی کرد. جادهای مستقیم از جنوب همدان به سمت نهاوند وجود دارد که بیشتر مسیر آن آسفالت و بدون ترافیک است.
نکات مهم سفر به نهاوند
- لباس مناسب فصل بردارید. نهاوند در بیشتر ماههای سال هوای خنکتری نسبت به شهرهای مرکزی دارد. اگر بهار یا تابستان سفر میکنید، لباس سبک اما گرم برای عصرها لازم است. در پاییز و زمستان، پوشیدن لباس چندلایه و کفش مقاوم به سرما یا لغزندگی پیشنهاد میشود.
- برای بازدید از مناطق طبیعی، صبح زود راه بیفتید. سرآبها، دشتها و تپهها در ساعات اولیه روز خلوتتر و مطبوعتر هستند.
- آب معدنی همراه داشته باشید. اگرچه بسیاری از چشمهها آب آشامیدنی دارند، اما هنگام پیادهروی یا کوهنوردی بهتر است بطری آب همراهتان باشد.
- کفش راحت بپوشید. بسیاری از مسیرهای دیدنی نهاوند خاکی، سنگی یا کوهپایهای هستند. بازدید از جاهایی مثل تپه نوشیجان یا روستاهای کوهستانی بدون کفش مناسب، سخت خواهد شد.
- پیش از بازدید از موزهها یا مکانهای تاریخی، ساعت کاری را بررسی کنید. برخی بناها مثل حمام حاج آقا تراب یا موزه تاریخ و فرهنگ نهاوند، در ایام خاص یا ساعتهای مشخص باز هستند.
- اگر با خودروی شخصی سفر میکنید، وضعیت جادهها را بررسی کنید. در زمستان یا روزهای بارانی، مسیرهای فرعی ممکن است لغزنده یا محدود شده باشند. استفاده از زنجیر چرخ در فصول سرد الزامی است.
سفر به نهاوند، سفری پر از تجربه
سفر به نهاوند نیاز به برنامهریزی دقیق ندارد، اما اگر بدانید چه فصلی بروید، از کجا حرکت کنید و سراغ کدام مسیرها و دیدنیها بروید، زمانتان بهتر استفاده میشود. نهاوند مقصد کمهزینهای است که تجربهاش ارزشمند خواهد بود. قبل از سفر حواستان به اقامت باشد، لباس مناسب فصل همراه ببرید و مطمئن شوید مسیرهای روستایی باز هستند! بعد از آن، فقط از زیباییهای نهاوند لذت ببرید.
سوالات متداول
بهترین جاهای دیدنی نهاوند در بهار کداماند؟
سرآب گیان، تپه نوشیجان، دشت لالههای واژگون ملوسان، روستای تکه و بابا رستم در این فصل جلوهی خاصی دارند.
در تابستان کدام جاهای دیدنی نهاوند را ببینیم؟
سرآب گاماسیاب، سرآب ملوسان، پل زرامین، غار گاماسیاب و روستای سمران برای فرار از گرما مناسباند.
جاهای دیدنی مناسب پاییز در نهاوند چیست؟
خانه قدوسی، حمام حاج آقا تراب، مسجد جامع، موزه تاریخ و تپه بابا قاسم در این فصل فضای آرامتری دارند.
نهاوند در زمستان برای دیدن کجا مناسب است؟
مقبره شیخ ابوالعباس، آرامگاه باباپیر، تپه گیان، روستای کنگاور کهنه و بازار سنتی بهترین انتخابها هستند.
مسیر دسترسی از تهران به نهاوند چگونه است؟
بهترین مسیر از تهران به سمت ساوه، سپس اراک، ملایر و در ادامه نهاوند است. مسیر حدود ۴۰۰ کیلومتر است و ۵ ساعت طول میکشد.