دریاچه سقالکسار رشت | نگین سرسبز گیلان برای عاشقان طبیعت

آیا می‌دانستید که در نزدیکی رشت، جایی هست که آب آرام یک دریاچه با جنگل‌های سبز و مه صبحگاهی ترکیب شده و چشم‌انداز شگفت‌انگیزی می‌سازد؟ بله، دریاچه سقالکسار در استان گیلان دقیقا همین منطقه است.

این دریاچه زیبا با مسیرهای پیاده‌روی، قایق‌سواری و پوشش گیاهی و جانوری متنوع، تجربه واقعی از طبیعت شمال ایران دارد؛ بنابراین اگر قصد دارید برنامه سفر خود را با تور شمال تنظیم کنید، گنجاندن سقالکسار در مسیرتان تجربه به‌یادماندنی و متفاوتی برای شما رقم خواهد زد.

معرفی دریاچه سقالکسار

اگر به دنبال جایی دنج و سرسبز برای فرار از شلوغی شهر رشت هستید، دریاچه سقالکسار یکی از بهترین گزینه‌هاست. این دریاچه زیبا به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی گیلان، در دل روستای سقالکسار قرار دارد و با طبیعت بکر، مزارع برنج خوش‌رنگ و هوای خنک و دلپذیرش، هر مسافری را مجذوب می‌کند.

علت شهرت این روستا وجود دریاچه سد خاکی سقالکسار است که بزرگ‌ترین دریاچه منطقه محسوب می‌شود. مردمان خون‌گرم روستا بیشتر به کشاورزی، پرورش ماهی و زراعت برنج مشغول‌اند و همین حال‌وهوای روستایی، سفر شما را دلچسب‌تر می‌کند.

اطلاعات کاربردی دریاچه سقالکسار

در ادامه می‌توانید اطلاعات مفیدی را درباره دریاچه سقالکسار گیلان مشاهده کنید:

• موقعیت: استان گیلان، رشت، فلکه انتظام، ۱۰ کیلومتری جاده جیرده، بعد از بقعه آقاسید شریف، روستای سقالکسار
• فاصله تا رشت: فاصله دریاچه سقالکسار تا رشت حدود ۱۵ کیلومتر است (نیم‌ ساعت مسیر).
• فاصله تا تهران: ۳۲۴ کیلومتر (چهار ساعت و نیم رانندگی)
• فاصله تا بندر انزلی: فاصله بندر انزلی از دریاچه سقالکسار حدود ۵۷ کیلومتر است و مسیر بین این دو نقطه معمولا حدود یک ساعت طول می‌کشد.
• مدت زمان مناسب برای بازدید: حدود نیم‌ روز
• هزینه بازدید: رایگان
• ارتفاع از سطح دریا: ۵۰ متر
• نام دیگر: سالکه‌سار
• جاذبه‌های اطراف سقالکسار: پارک جنگلی و دریاچه سراوان، روستای نارنجکل، موزه میراث روستایی گیلان، آبگیر فشتام با نیلوفرهای آبی، چشمه آب شور لاکان، قلعه رودخان

مسیرهای دسترسی به دریاچه سقالکسار

دریاچه سقالکسار در حدود ۱۶ کیلومتری جنوب رشت قرار دارد و با خودروهای سواری، تنها ۲۰ تا ۳۰ دقیقه از مرکز رشت زمان می‌برد.

برای مسافرانی که از تهران حرکت می‌کنند، فاصله تقریبی ۳۲۴ کیلومتر است و حدود ۴.۵ ساعت رانندگی لازم دارد.

مسیرهای اصلی:

1. از رشت: از طریق جاده لاکان یا فلکه رازی می‌توان به راحتی به سقالکسار رسید. جاده‌ها هموار و مناسب انواع خودروهای سواری هستند.
2. از تهران: از آزادراه تهران-کرج، سپس کرج-قزوین و قزوین-رشت حرکت کنید. قبل از ورود به رشت، مسیر فومن را در پیش بگیرید و پس از حدود ۱۰ تا ۱۴ کیلومتر، به بقعه آقاسید شریف و سپس روستای سقالکسار می‌رسید.

ریشه نام سقالکسار

نام سقالکسار ریشه تاریخی و طبیعی دارد و معنای آن «محل آب خوردن پرندگان» است. این نام از ترکیب «سقا» به معنای آبخوری یا چشمه و «لک» و «سار» که به دو گونه پرندگان مهاجر اشاره دارد، شکل گرفته است.

در گذشته، این پرندگان به وفور از چشمه‌ها و منابع آب روستا تغذیه می‌کردند، اما به دلیل شکار بی‌رویه در سال‌های اخیر، دیگر نشانی از آن‌ها در منطقه دیده نمی‌شود.

تاریخچه سقالکسار؛ از کشاورزی تا جاذبه گردشگری

سد خاکی سقالکسار، در سال ۱۳۶۲ با ابتکار جعفر خوشحال، یکی از کشاورزان محلی، ساخته شد. هدف اصلی این پروژه تامین آب شالیزارهای برنج در فصل‌های کم‌آبی و جلوگیری از خسارت ناشی از خشکسالی بود.

با گذشت زمان این سد علاوه‌بر نقش کشاورزی، به کنترل سیلاب‌ها کمک کرده و به مرور به یک جاذبه گردشگری محبوب تبدیل شد.

امروزه سد سقالکسار نه‌تنها ذخیره‌کننده آب برای کشاورزی است، بلکه در برنامه‌های توسعه شهری آینده، بخشی از آب آشامیدنی رشت را نیز تامین خواهد کرد.

بهترین فصل بازدید از دریاچه سقالکسار

این دریاچه در هر فصل زیبایی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد. آب‌وهوای سقالکسار در چهار فصل عبارتند از:

• سقالکسار در بهار
  با آغاز عید نوروز، دریاچه سقالکسار در بهار جلوه تازه‌ای پیدا می‌کند؛ آب‌وهوای مطبوع، سرسبزی طبیعت و شکوفه‌های درختان، فضای آرامش‌بخشی را برای پیاده‌روی و لذت بردن از محیط به وجود می‌آورد. این فصل می‌تواند به‌عنوان بهترین فصل بازدید انتخاب شود.

• سقالکسار در تابستان
  دریاچه سقالکسار در تابستان با نسیم خنک و سایه درختان کنار دریاچه، محیط دلپذیری را برای فرار از گرما فراهم می‌کند. هرچند ممکن است سطح آب کمی پایین بیاید، اما منظره و هوای مطبوع آن همچنان جذاب است.

• سقالکسار در پاییز
  فصل پاییز با رنگ‌های گرم و طلایی، دریاچه سقالکسار را به منظره‌ای رویایی و چشم‌نواز تبدیل می‌کند. هوای دریاچه سقالکسار در پاییز خنک و مطبوع است و پیاده‌روی یا عکاسی در این فصل تجربه‌ای فراموش‌نشدنی دارد.

• سقالکسار در زمستان
  دریاچه سقالکسار در زمستان حالت آرام و متفاوتی پیدا می‌کند؛ بارش برف و باران منظره‌های زیبایی به وجود می‌آورد. در برخی روزها سطح دریاچه یخ می‌بندد، که امکان تجربه سورتمه‌سواری روی یخ نیز فراهم می‌شود.

به طور کلی، بهترین فصل بازدید از دریاچه سقالکسار بهار و پاییز است؛ در بهار طبیعت سرسبز و تازه می‌شود و در پاییز منظره‌های رنگارنگ و خنکی هوا تجربه بی‌نظیری برای گردش و عکاسی فراهم می‌کند.

فعالیت‌ها و تفریحات کنار دریاچه سقالکسار

دریاچه سقالکسار محیطی آرام و سرسبز برای گذراندن اوقات فراغت فراهم می‌کند و فعالیت‌های متنوعی برای بازدیدکنندگان دارد. وقتی با یک تور داخلی به این دریاچه سفر می‌کنید، می‌توانید از فعالیت‌های زیر نهایت لذت را ببرید:

• قایق ‌سواری
  امکان استفاده از قایق‌های پدالی و موتوری فراهم است و از طریق آن می‌توانید منظره‌های اطراف دریاچه را از زاویه‌ای متفاوت تماشا کنید.

• پیاده‌روی و رانندگی
  مسیرهای اطراف دریاچه برای پیاده‌روی‌های کوتاه یا پیاده‌روی‌های طولانی و همچنین رانندگی در طبیعت مناسب هستند.

• پیک‌نیک و عکاسی
  چشم‌اندازهای طبیعی و زیبای دریاچه، محیط ایده‌آلی برای عکاسی و برگزاری پیک‌نیک‌های کوچک و دوستانه ایجاد می‌کنند. شما می‌توانید عکس و فیلم دریاچه سقالکسار را به یادگار ببرید. همچنین برخی از آلاچیق‌های موجود، مجهز به باربیکیو هستند و امکان صرف غذا در فضای باز را دارند.

• کوهنوردی
  اطراف دریاچه کوه‌های کوتاه و مناسبی برای صعود و کوهنوردی سبک وجود دارند که تجربه‌ای سرگرم‌کننده فراهم می‌کنند.

• پرنده‌نگری
  این منطقه میزبان انواع پرندگان است و فرصت خوبی برای مشاهده و عکاسی از آن‌ها فراهم می‌کند. همچنین عکاسی از رقص لاله‌های مردابی در دریاچه، تجربه زیبا و بی‌نظیری دارد.

توجه: برای حفظ اکوسیستم و پاکیزگی دریاچه، فعالیت‌هایی مثل شنا و ماهیگیری در آن ممنوع است؛ پس فراموش نکنید که دریاچه سقالکسار ماهیگیری ندارد! رعایت این قوانین به حفظ زیبایی و سلامت محیط طبیعی منطقه کمک می‌کند.

امکانات رفاهی و اقامتی سقالکسار

امکانات رفاهی و اقامتی متنوعی در دریاچه سقالکسار گیلان وجود دارد که عبارتند از:

• کافه‌ها و آلاچیق‌ها
  کافه‌ها و آلاچیق‌ها با چشم‌انداز زیبا از دریاچه و منوی محلی، محیط آرامی را برای استراحت و لذت بردن از طبیعت فراهم می‌کنند.

• مجتمع توریستی اقامتی سقالکسار
  این مجموعه تحت مدیریت برادران غمزه امکانات کاملی شامل سوئیت‌های مجهز، زمین بازی برای کودکان، رستوران و کافی‌شاپ و امکان قایق‌سواری اختصاصی دارد.

• هتل‌ها و اقامتگاه‌ها
  هتل شاه بلوط، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و ویلاهای اجاره‌ای گزینه‌های مناسبی برای اقامت راحت و نزدیک به دریاچه هستند.

• پارک و فضای سبز
  اطراف دریاچه، فضای سبز و مناسبی برای پیاده‌روی و استراحت وجود دارد و محیط عالی برای عکاسی ایجاد می‌کند.

• کمپینگ خصوصی
  کمپینگ عمومی در کنار دریاچه معمولا ممنوع است، اما برخی مجموعه‌های خصوصی فضای امن و کنترل‌شده‌ای برای برپایی چادر و تجربه اقامت در دل طبیعت فراهم می‌کنند.

• سرویس بهداشتی
  در محوطه این دریاچه، سرویس‌های بهداشتی برای راحتی بازدیدکنندگان تعبیه شده است.

• پارکینگ
  محل پارک خودرو در نزدیکی دریاچه وجود دارد و دسترسی به آن آسان است.

چه لوازمی را با خود به سقالکسار ببریم؟

برای سفر راحت و بی‌دغدغه به روستای سقالکسار و اطراف دریاچه، پیشنهاد می‌شود موارد زیر را همراه خود داشته باشید:

• کفش راحت و مناسب پیاده‌روی برای گشت‌وگذار دور دریاچه توصیه می‌شود.
• داروهای ضدحساسیت و ضدنیش حشره‌ها و همچنین وسایل بهداشتی شخصی نیز از واجب‌ها هستند.
• ملافه، روبالشی و پتو در صورت اقامت در ویلا، هتل یا بومگردی پیشنهاد می‌شوند؛ به خصوص اگر فرد حساسی هستید‌.
• وسایل پیک‌نیک یا کمپینگ در صورتی که قصد استفاده از طبیعت برای شب‌مانی یا صرف غذا در فضای باز را دارید، از دیگر وسایل لازم به حساب می‌آیند.

پوشش‌های گیاهی و جانوری اطراف دریاچه سقالکسار

دریاچه سقالکسار به دلیل قرارگیری در منطقه‌ای با آب‌وهوای معتدل و مرطوب، از تنوع بالای پوشش گیاهی و جانوری برخوردار است و یکی از مکان‌های ارزشمند زیست‌محیطی در تور رشت به شمار می‌رود.

این تنوع باعث شده تا بازدیدکنندگان علاوه‌بر لذت از طبیعت، با گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی نیز آشنا شوند.

• جنگل‌های انبوه
  اطراف دریاچه را جنگل‌هایی وسیع با درختان بومی فرا گرفته است. از جمله گونه‌های اصلی می‌توان به بلوط، راش، توسکا، ممرز و نمدار اشاره کرد. این جنگل‌ها علاوه‌بر زیبایی بصری، زیستگاهی مهم برای بسیاری از حیوان‌ها نیز هستند.

• گیاهان آبزی
  داخل دریاچه انواع گیاهان آبزی رشد می‌کنند که نیلوفر آبی، آزولا و عدسک آبی مهم‌ترین آن‌ها هستند. این گیاهان نقش مهمی در حفظ اکوسیستم آب و جذب مواد مغذی دارند.

• گیاهان دارویی
  اطراف دریاچه گونه‌های متنوعی از گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، بومادران و بابونه رشد می‌کنند که علاوه‌بر کاربردهای درمانی، زیبایی و تنوع منطقه را دوچندان کرده‌اند.

• پرندگان
  منطقه اطراف دریاچه میزبان گونه‌های متنوع پرندگان است. مرغابی، غاز، قو و لک‌لک از جمله پرندگان قابل مشاهده هستند و علاقه‌مندان به پرنده‌نگری می‌توانند تجربه‌ای جذاب داشته باشند.

• پستانداران
  حیوان‌هایی مانند گراز، شغال، روباه و خرگوش در این منطقه زندگی می‌کنند و در محیط جنگلی اطراف دریاچه به دنبال غذا و پناهگاه هستند.

• خزندگان
  مارها و لاک‌پشت‌ها از جمله خزندگان این منطقه هستند که به همراه دوزیستان، تنوع حیات وحش گیلان را کامل می‌کنند.

• دوزیستان
  قورباغه‌ها و وزغ‌ها در حاشیه و داخل آب دریاچه سقالکسار یافت می‌شوند و نقش مهمی در چرخه غذایی و کنترل حشره‌ها دارند.

این تنوع گیاهی و جانوری باعث شده تا دریاچه سقالکسار لوکیشن جذابی داشته باشد. در واقع این مکان نه‌تنها یک مقصد گردشگری جذاب است، بلکه به‌عنوان یک منطقه اکولوژیکی حساس و ارزشمند نیز شناخته می‌شود.

یادگاری که دیگر نیست؛ کلبه غرق شده

در گذشته، کلبه‌ای کوچک و زیبا در وسط دریاچه سقالکسار قرار داشت که جلوه خاصی به منظره‌های اطراف می‌داد.

این کلبه گاهی پس از بارش‌های مداوم زیر آب می‌رفت و تنها بخشی از آن قابل مشاهده بود. امروزه این سازه دیگر وجود ندارد و به نظر می‌رسد به دلایلی مانند افزایش سطح آب یا فرسایش، از دریاچه برداشته شده است.

غیبت این کلبه، تغییر کوچکی در هویت بصری دریاچه ایجاد کرده و حالا عکسهای دریاچه سقالکسار یادآور آن دوران زیبا هستند.

سقالکسار و بحران آب؛ خشک شدن دریاچه سقالکسار

متاسفانه در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ گزارش شد که خشک شدن دریاچه سقالکسار اتفاق افتاده است؛ نگینی که پیش‌تر به خاطر چشم‌انداز بکر و آب آرامش‌بخش خود شناخته می‌شد، اکنون به زمینی ترک‌خورده تبدیل شده است. این دگرگونی شدید نشان‌دهنده تغییرهای محیطی چشمگیری است که در مدت کوتاهی رخ داده و نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان مردم و مسئولان ایجاد کرده است.

تنها چند ماه پیش از این رخداد، در فروردین ۱۴۰۴، دریاچه هنوز عمق و آب کافی داشت، اما طی چند ماه، کاهش سریع منابع آب و خشکسالی باعث این وضعیت اضطراری شد. این اتفاق، نمونه‌ای از بحران آب در استان گیلان و بخشی از چالش‌های گسترده مدیریت منابع آبی در کشور است.

نکات مهم برای سفر به دریاچه سقالکسار

وقتی که می‌خواهید با تور گیلان به این دریاچه سفر کنید، نکته‌های مهمی قبل و حین سفر وجود دارند که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. این نکته‌ها شامل موارد زیر هستند:

قبل از سفر:

• بررسی وضعیت آب و هوا
  قبل از حرکت، وضعیت جوی منطقه را چک کنید. در فصل بارندگی، زمین اطراف دریاچه ممکن است لغزنده یا گل‌آلود باشد؛ بنابراین برنامه‌ریزی درست سفر و انتخاب روز مناسب اهمیت زیادی دارد.

• مسیر دسترسی
  مسیرهای منتهی به سقالکسار را از قبل بررسی کرده و در صورت نیاز از GPS یا نقشه استفاده کنید تا در طول مسیر دچار سردرگمی نشوید.

• وسایل ضروری
  لباس راحت و مناسب فصل، کفش مناسب پیاده‌روی، آب آشامیدنی کافی، خوراکی سبک، کرم ضد آفتاب و کلاه را همراه داشته باشید.

• شماره تلفن‌های ضروری
  همراه داشتن شماره پلیس، اورژانس و آتش‌نشانی برای شرایط اضطراری بسیار مهم است.

در حین سفر:

• حفظ پاکیزگی
  محیط دریاچه و اطراف آن را تمیز نگه دارید. زباله‌ها را داخل سطل‌ها بیندازید و از انداختن آن‌ها در طبیعت خودداری کنید تا زیبایی منطقه حفظ شود.

• شنا نکنید
  به دلیل عمق دریاچه، نبود ناجی غریق و احتمال خطر، شنا در دریاچه ممنوع است.

• قایق‌سواری ایمن
  تنها از قایق‌های مجاز استفاده کنید و حتما جلیقه نجات به همراه داشته باشید. رعایت نکته‌های ایمنی برای تجربه‌ای امن ضروری است.

• آتش روشن کردن
  آتش‌افروزی در جنگل‌ها و اطراف دریاچه خطرناک است و می‌تواند به طبیعت آسیب برساند؛ فقط در مکان‌های تعیین‌شده آتش روشن کنید.

• حفظ حریم دیگران
  به حریم خصوصی سایر گردشگران احترام بگذارید و از ایجاد مزاحمت خودداری کنید.

• حفاظت از محیط زیست
  از آسیب رساندن به گیاهان و جانوران خودداری کنید. همچنین، ماهیگیری در دریاچه ممنوع است تا اکوسیستم منطقه حفظ شود.

• توجه به علائم و تابلوها
  تمام تابلوها و هشدارهای نصب شده در اطراف دریاچه را رعایت کنید تا تجربه‌ای ایمن و مسئولانه داشته باشید.

شهرهای اطراف سقالکسار

شهرهای مختلفی در اطراف سقالکسار وجود دارند که در ادامه آمده‌اند:

نام شهرها	فاصله تقریبی از دریاچه
رشت	نزدیکترین شهر بزرگ، مرکز استان گیلان، نیم ساعت فاصله
فومن	حدود ۲۰ کیلومتر شمال غربی
صومعه‌سرا	حدود ۲۵ کیلومتر شمال شرقی
شفت	حدود ۳۰ کیلومتر جنوب غربی
لنگرود	حدود ۳۵ کیلومتر شرق

روستاهای اطراف دریاچه سقالکسار

علاوه‌بر شهرهای بالا، روستاهایی نیز در اطراف این دریاچه هستند که عبارتند از:

نام روستاها	فاصله تقريبی از دریاچه
سقالکسار	نزدیکترین روستا
آقاسيد شریف	حدود ۵ کیلومتر شمالی
لاکان	حدود ۱۰ کیلومتر شرقی
جیرده	حدود ۱۵ کیلومتر جنوبی

جمع بندی: تجربه‌ای فراموش‌نشدنی در دل طبیعت گیلان

دریاچه سقالکسار نه‌تنها یک مقصد دیدنی با چشم‌اندازهای آرام و سرسبز است، بلکه فرصت بی‌نظیری را برای تجربه فعالیت‌های متنوعی مثل قایق‌سواری، پیاده‌روی، عکاسی و مشاهده پوشش گیاهی و جانوری منطقه فراهم می‌کند.

امکانات رفاهی مناسب، مسیرهای دسترسی آسان و نزدیکی به شهرهای اطراف، این منطقه را برای گردشگران جذاب‌تر کرده است.

با رعایت نکته‌های ایمنی و احترام به محیط زیست، می‌توان از زیبایی‌های طبیعی سقالکسار نهایت لذت را برد و خاطراتی ماندگار ساخت.

اگر قصد دارید سفر خود را به شمال برنامه‌ریزی کنید، شرکت در یک تور دریاچه سقالکسار تجربه منحصربه‌فرد و فراموش‌نشدنی برایتان خواهد بود.

سوالات متداول

بهترین فصل برای بازدید از دریاچه سقالکسار چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید، فصل بهار و پاییز است؛ در این فصل‌ها طبیعت زیبا و هوا معتدل می‌شود.

ورود به دریاچه سقالکسار رایگان است؟

بله، بازدید از این دریاچه برای عموم رایگان است و تنها در برخی تفریح‌ها مثل قایق‌سواری هزینه‌ای اندک دریافت می‌شود.

آیا می‌توان در دریاچه شنا کرد؟

خیر، شنا در دریاچه ممنوع است تا ایمنی بازدیدکنندگان و سلامت محیط زیست حفظ شود.

امکانات رفاهی و اقامتی اطراف دریاچه چگونه است؟

در اطراف دریاچه، کافه، رستوران، آلاچیق و مجموعه‌های اقامتی شامل سوئیت، هتل و بومگردی وجود دارد.

آیا می‌توان در اطراف دریاچه کمپینگ کرد؟

کمپینگ عمومی ممنوع است، اما برخی مجموعه‌های خصوصی فضای کنترل‌شده و مجاز برای کمپینگ فراهم کرده‌اند.

چه فعالیت‌هایی در دریاچه سقالکسار انجام می‌شود؟

قایق‌سواری، پیاده‌روی، کوهنوردی سبک، پرنده‌نگری، عکاسی و پیک‌نیک از محبوب‌ترین تفریح‌های این منطقه هستند.

آیا برای بازدید از دریاچه نیاز به شرکت در تور داریم؟

خیر، مسیر دسترسی آسان است؛ اما شرکت در تور دریاچه سقالکسار می‌تواند تجربه‌ای راحت‌تر و جامع‌تر با راهنمای محلی برای آشنایی کامل با جاذبه‌ها باشد.