یزد یکی از کویریترین شهرهای ایران محسوب میشود که به شهر بادگیرها معروف است. شهر یزد به تنهایی به عنوان یکی از قطبهای گردشگری و پزشکی در ایران به شمار میرود و به همین دلیل به یکی از معروفترین شهرهای ایران تبدیل شده است. از بارزترین ویژگیهای این شهر تاریخی میتوانیم به بافت قدیمی کوچهها، بادگیرها، قناتهای متعدد و معماری خشتی و زیبای خانههایش اشاره کنیم.
در این مطلب تصمیم گرفتیم معروف ترین جاذبه های شهر یزد را برایتان نام ببریم و آنها را به شما معرفی کنیم. پس با ادامه مطلب همراه باشید.
مسجد جامع یزد
اولین جاذبه تاریخی در شهر یزد که قصد معرفی آن به شما را داریم، مسجد جامع یزد است. در واقع مسجد جامع یزد از سه مسجد در دورههای تاریخی گوناگون تشکیل شده است. بنای اولیه آن بر روی آتشکدهای که از دوران ساسانی به جای مانده بود، ساخته شد ول چیزی که امروزه از این مسجد میبینیم، در دوران قاجار تکمیل شده است. قدمت این مسجد باشکوه، به بیشتر از ۹۰۰ سال میرسد و جزو قدیمی ترین بناهای مذهبی این شهر به شمار میرود.
پلان اصلی این مسجد به صورت چهار گوش است که آنرا الهام گرفته از کعبه میدانند و شیوه معماریاش، به سبک ایرانی – مغول است. مسجد جامع یزد از بخشهای زیر تشکیل شده است:
جلوخان سردر شرقی
سردر شرقی
دهلیز
صحن داخلی
ایوان اصلی
گنبدخانه
شبستان شرقی
محراب
شبستان غربی
شبستان شاهزاده
منارهها
اگر میخواهید اوج ظرافت در معماری این مسجد را ببینید، به شما توصیه میکنیم که وقتی هوا روشن است از آن بازدید کنید اما بعد از غروب خورشید هم با نور پردازیهای زیبا، میتوانید یک روی دیگر از این مسجد را ببینید.
آدرس مسجد جامع یزد: استان یزد، شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان
میدان امیرچخماق
اگر بخواهیم معروفترین جاذبههای شهر تاریخی یزد را نام ببریم، قطعا یکی از جاهایی که جزو سه جاذبه پرطرفدار قرار میگیرد، میدان امیرچخماق یزد است که در بافت تاریخی این شهر قرار گرفته. این میدان به یکی از مهم ترین نمادهای شهر یزد تبدیل شده است. همچنین میدان امیرچخماق، یک مکان عالی برای شبگردی در یزد به شمار می رود و عکسهای بینظیری میتوانید در آن جا ثبت کنید و چشم انداز بسیار زیبایی از شهر یزد را در برابر چشمانتان قرار میدهد. میدان امیر چخماق یزد میزبان بسیاری از رویدادهای مذهبی و جشنها در این شهر میباشد و معروفترین رویداد که در اینجا انجام میشود و گردشگران زیادی را هر ساله جذب میکند، مراسم نخل گردانی ماه محرم است.
قدمت میدان امیر چخماق، به دوره تیموریان در قرن نهم هجری برمیگردد و دیدنیهای زیادی مانند تکیه امیرچخماق، مسجد امیرچخماق، آبانبارها و بازار سنتی در اطراف این میدان تاریخی قرار گرفته است.
آدرس میدان امیرچخماق: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)
باغ دولت آباد
اگر در فصل بهار به شهر یزد سفر کردید، بهترین مکانی که در این فصل میتوانید در یزد ببینید، باغ زیبای دولت آباد در دل کویر است. در وسط این باغ، بلندترین بادگیر جهان قرار گرفته که معروفیت این باغ را دو چندان میکند. بخشهای مختلف باغ دولت آباد یزد:
عمارت سردر
ساختمان هشتی و بادگیر
عمارت بهشت آیین و تالار آیینه
عمارت تهرانی
آبانبار
باغ ناصر
قدمت اصلی باغ دولت آباد به دوره افشاریان میرسد ولی در دوره زندیه بود که این باغ کاملتر شد و گسترش پیدا کرد و امروزه یکی از بهترین مکان ها برای گشت و گذار و عکاسی به شمار میرود.
آدرس باغ دولت آباد: استان یزد، شهر یزد، محله چهار منار، خیابان شهید رجایی،کوچه فردوسی
آتشکده ورهرام
آتشکده ورهرام یا بهرام، مکانی است که آتش مقدس ۱۵۰۰ ساله در اینجا نگهداری میشود. این مکان در واقع نیایشگاه مخصوص زرتشتیان در شهر یزد به شمار میرود که بازدید از این مکان برای توریستها و یا مردم محلی یزد، آداب و رسوم خاص خود را دارد. مهمترین مواردی که در بازدید از این آتشکده باید رعایت کنید:
زنان و مردانی که به آتشکده ورهرام وارد میشوند، باید کاملا پاکیزه و تمیز باشند.
از آنجایی که این آتشکده قداستی برابر با مسجد دارد، زنانی که در دوره قائدگی هستند، نمیتوانند از این مکان بازدید کنند.
سعی کنید از لباس های سفید و رنگ روشن در هنگام بازدید از این آتشکده استفاده کنید. توصیه میشود که آقایان از کلاه سفید و بانوان از روسری سفید استفاده کنند.
به آتش ۱۵۰۰ ساله نباید نزدیک شوید چون زرتشتیان اعتقاد دارند که نفس انسان این آتش را آلوده میکند.
سعی کنید تحت هر شرایطی حرمت این مکان مقدس را رعایت کنید و به عقاید بقیه احترام بگذارید.
آتش در دین زرتشت یکی از مقدسترین عناصر طبیعی شناخته میشود و آتشی که در این معبد قرار گرفته است، از دوران ساسانی به جای مانده است که قدمتی ۱۵۰۰ ساله دارد و فرد قابل اعتمادی مسئول محافظت از آن است. معبدی که این آتش در آن نگهداری میشود، در دوران پهلوی ساخته شده است. قبل اینکه به این عمارت زیبا وارد شوید، حوض هایی را در مقابل آن میبینید که به زیبایی آن افزودهاند.
آدرس آتشکده ورهرام: استان یزد، شهر یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیتالله کاشانی
ساباط های یزد
قبل از اینکه از ساباطهای یزد به عنوان یک جاذبه نام ببریم، باید به این نکته اشاره کنیم که اصلا ساباط چیست و به چه معنی است. کلمه ساباط در لغتنامه به معنی راهرو و یا دالانهای مسقف آمده است. ساباطها بعضی از کوچههای یزد را به کوچه های سرپوشیدهای تبدیل میکنند که در بعضی دیگر از شهرهای ایران که دارای معمار کویری هستند نیز، به چشم میخورند.
به طور کلی معماری در مکانهای کویری کشور ایران با معماری در قسمتهای سردسیر و مناطق شمالی ایران کاملا متفاوت است. یکی از ویژگیهایی که این منطقه کویری دارند، داشتن ساباط است. این سبطها مانند طاقهایی هستند که بر بالای پیادهروها کشیده شدهاند تا رهگذران بتوانند در زیر سایههای آن، بعد از پیادهرویها استراحت کنند.
آدرس سباطها: استان یزد، شهر یزد، امامزاده جعفر، خیابان مصلی
بازار مسگرها
بازار مسگرهای شهر یزد یک یادگاری از دوران تیموریان میباشد و با داشتن قدمت ۶۰۰ ساله، همچنان مانند قرنهای پیش پابرجا و سالم باقی مانده است. با وارد شدن به این بازار، سر صدای آن، قبل از هر چیزی به استقبال شما میآید.
شما میتوانید در بازار مسگرها، بهترین سوغاتیها را از این شهر بخرید چون ظروف و اشیا مسی، جزو محبوبترین سوغاتی این شهر به شمار میروند. هنرمندی استادهای یزدی که در این بازار در حال ساختن اشیا مسی هستند، روح شما را جلا میدهد و یک تجربه بسیار شیرین را برایتان خلق میسازد.
آدرس بازار مسگرها: استان یزد، شهر یزد، محله ایرانشهر، میدان خان
موزه آیینه و روشنایی
اگر به تاریخ علاقهمند هستید، یکی از بهترین مکانهایی که از طریق آن میتوانید به تاریخ سفر کنید، موزهها هستند. یکی از موزههایی که می توانید در شهر یزد از آن بازدید کنید، موزه آیینه و روشنایی این شهر است. این موزه همانطوری که از نامش پیداست، به تاریخ نور و روشنایی در ایران میپردازد و در واقع اولین موزه تخصصی در ایران است که به این موضوع پرداخته است.
از آثاری که میتوانید در این موزه ببینید، میتوانیم انواع شمع، پینه سوز، نفت سوز و ولین اشیا روشنایی برقی را نام ببریم. بازدید از این موزه را به همه طرفداران موزه گردی توصیه میکنیم.
آدرس موزه آیینه و روشنایی: استان یزد، شهر یزد، خیابان آیتالله کاشانی روبروی یعنی پارک هفتم تیر
برج خاموشان
دین زرتشت، تاریخی پر از رمز و راز و شگفتی دارد و برج خاموشان هم جزوی از این تاریخ و شگفتیهایش است. طبق باور زرتشتیان، در زمانها گذشته مردم اجساد مردگان خود را در بالای یک کوه و در دخمه ای قرار میدادند تا پرندگان به راحتی به این اجساد دسترسی داشته باشند و بتوانند از بدن آنها تغذیه کنند. بعد از گذشت مدتی که چیزی بجز استخوان از اجساد باقی نماند، آنها را از دخمهها بیرون میآرودند و در چاه یا حفرههایی به نام استودان قرار میدادند تا دوباره به طبیعت برگردند.
برج خاموشان منطقهای در بالای یکی از کوههای یزد است که محلی برای نگهداری اجساد بود و امروزه به یکی از دیدنیترن جاذبهها در این شهر تبدیل شده است.
آدرس برج خاموشان: استان یزد، ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد
آسیاب آبی اشکذر
آسیابها در گذشته از سرعت و فشار زیاد آب استفاده می کردند تا غلاتی مانند گندم و جو را آرد کنند. آسیاب آبی اشکذر، یکی از این آسیابهاست که قدمتش به دوران صفویه برمیگردد.
ساخت این مجموعه زیبا و دقیق با طراحی بسیار هوشمند در دل کویر، آن را به یکی از باارزشترین آثار به جای مانده از دوران صفوی تبدیل کرده است. چیزی که این آسیاب را بسیار منحصر به فرد کرده، مقرنس کاریها، نقشهای هندسی طراحی شده در دیواره های آن و آجرکاریهای بسیار ظریف و دیدنی آن است.
آدرس آسیاب آبی اشکذر: استان یزد، اشکذر، بلوار سیدالشهدا، جنب حسینیه سفید اشکذر
حمام خان
یکی از حمامهای تاریخی که در ایران میتوانیم آن را از نزدیک ببینیم و هنوز بعد از گذشت سالهای زیادی از ساخت آن، کاملا سالم و پا برجا باقی مانده است، حمام خان میباشد. این بنا یکی از زیباترین آثار تاریخی میباشد که از دوران قاجار در این شهر باقی مانده است. مصالحی که برای ساخت حمام خان از آنها استفاده شده است، عموما سنگ و آهک و آجر است. دلیل اینکه این حمام خان نام گرفته، این بود که در زمان ناصرالدین شاه بزرگان خاندان و خانها از این حمام استفاده میکردند و به همین علت به حمام خان معروف شد.
آدرس حمام خان: استان یزد، شهر یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل
روستای خرانق
روستاگردی یکی از جذابترین قسمتهای سفر به هر منطقهای به شمار می رود. روستاها همیشه پر از شگفتی هستند و حرفهای زیادی برای گفتن دارند. در دل روستاهای یزد میتوانید هم جاذبههای طبیعی زیادی را پیدا کنید، هم اینکه با داشتن یک تاریخ غنی، این روستاها حرف زیادی برای گفتن دارند.
یکی از روستاهای اطراف یزد که در فاصله ۸۵ کیلومتری این شهر واقع شده است، روستای خرانق میباشد که از زیبایی فوق العادهای برخوردار است. آب و هوایی روستای خرانق، بسیار خنکتر از یزد میباشد و برای همین بهترین فصلی که میتوانید از آن بازدید کنید، معمولا فصل بهار است. این روستا در بین توریستهایی که از خارج از کشور به یزد میآیند، بسیار معروف است و معمولا توریستها چند روز در این روستا میمانند و به روستاگردی مشغول میشوند.
جاذبههای تاریخی که می توانید در روستای خرانق ببینید:
قلعه خرانق
حمام خرانق
منارجنبان خرانق
مسجد جامع و حسینیه خرانق
پل خرانق
مزار بابا خادم
کاروانسرا خرانق
در هنگام بازدید از روستای خرانق این نکته را به یاد داشته باشید که حتما به بیشتر از یک روز زمان نیاز دارید و میتوانید برای اقامت در این روستا شب را در کاروانسراها و اقامتگاههای بوم گردی این روستا بگذرانید.
آدرس روستای خرانق: شمال یزد،۷۰ کیلومتری شهرستان اردکان، در مسیر جاده اردکان به طبس
مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر
یکی از مرموزترین جاذبههای شهر یزد، مدرسه ضیائیه است که به نام زندان اسکندر هم شناخته میشود. قدمت این بنا به قرن هشتم میلادی میرسد. برخی از مورخان بر این باور هستند که این مکان در زمان اسکندر مقدونی یک زندان بود و در دست نوشتههایی که از سالها قبل پیدا شده، به عنوان آرامگه و یا حتی مدرسه هم از آن نام بردند.
در معماری این بنا، از هیچ نوع کاشیکاری استفاده نشده و به نظر میرسد که تنها مصالح استفاده شده در ساخت آن، خشت خام بوده است که البته دلیل استقامت آن تا امروز نیز همین است. گنبد مدرسه ضیائیه اولین چیزی است که نگاه گردشگران را به خود جذب میکند. این گنبد ۱۸ متر ارتفاع دارد و با گچبریهای فوقالعاده منحصر به فردی تزیین شده است.
بعد از بازدید از این بنای تاریخی میتوانید در کافههای قدیمی و رستورانهای سنتی اطراف آن بنشینید و یک وعده غذا میل کنید و با غذا خوردن در بافت تاریخی شهر یزد، لذت سفر خود را دو چندان کنید.
آدرس مدرسه ضیائیه: استان یزد، شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو
مسجد جامع فهرج
یکی از قدیمیترین مساجدی که میتوانید در یزد پیدا کنید، مسجد جامع فهرج است که قدمتش به دوران صدر اسلام برمیگردد و تنها مسجد به جای مانده از قرن یکم هجری است. با توجه به قدمت زیاد این مسجد، معماری آن بسیار ساده است و هیچ اثری از کاشیکاری و تزئینات عجیب در آن به چشم نمیخورد. ساختمان اصلی مسجد فهرج هم از خشت و گل است و هیچ گنبدی ندارد.
لازم به ذکر است که هنوز هم در این مسجد نماز خوانده میشود و یکی از مکانهای مقدس در شهر یزد به شمار میرود؛ پس در هنگام بازدید از آن باید همه شئونات را رعایت کنید و بانوان باید حجاب مناسبی داشته باشند.
آدرس مسجد جامع فهرج: استان یزد، شهر یزد، بزرگراه یزد-بافق، روستای فهرج
چک چک یزد
مشهورترین و معروفترین جاذبه یزد در بین یزدیها چک چک است. این مکان مقدسترین عبادتگاه زرتشتیان در یزد به شمار میرود و به خاطر شکل موقعیت خاصی که دارد، نه فقط در بین زرتشتیان، بلکه در بین سایر ادیان هم طرفداران خاص خود را دارد.
زرتشتیان بر این باور هستند که کوه مقدس چک چک همان جایی است که دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی به آنجا پناه میبرد و در همان کوه ناپدید میشود. در این عبادتگاه کاملا فضای روحانی و مقدسی که وجود دارد را حس میکنید و آرامش خاصی را تجربه خواهید کرد. علت اینکه این مکان را چک چک مینامند، چکیدن قطرههای آب از دیوارهها و سقف این غار است.
آدرس چک چک: استان یزد، ۴۳ کیلومتری شرق اردکان، در دل كوههای بین اردکان و انجیر
خانه آقازاده
به هر شهر تاریخی ایران که سفر کنید، خانههای تاریخی را پیدا میکنیم که داستان های زیادی دارند. یکی از خانههای تاریخی شهر یزد که با داشتن بادگیرهای بزرگش حسابی معروف شده، خانه آقازاده است. دلیل اصلی معروفیت این خانه قدیمی و سنتی، بادگیرهای دو طبقهاش است که جلوه بسیار زیبایی به این خانه داده. قدمت خانه آقازاده به دوران قاجار میرسد و از نظر معماری، جزو یکی از شاهکارهای آن زمان محسوب میشود.
کاربری این خانه تاریخی این روزها به اقامتگاه بوم گردی تغییر پیدا کرده و شما می توانید با پرداخت مبلغی شب را در این خانه بگذرانید و اقامتی شیرین را برای خودتان رقم بزنید.
آدرس خانه آقازاده: استان یزد، شهرستان ابرکوه، میدان امام حسین، خیابان شهید باهنر، کوچه شهید باهنر نوزدهم
خانه صولت
از دیگر خانههای تاریخی که در شهر یزد قرار گرفته و دل هر بینندهای را میبرد، خانه صولت است. این خانه یک یادگاری از دوران قاجار است که با معماری بینظیرش معروف شده. تزییناتی که در خانه صولت وجود دارد، شما را با معماری اصیل ایرانی در دوران قاجار آشنا میکند. از شاهکارهای معماری این خانه میتوانیم ستونهای گچبری شده با نقشهای زیبا و مقرنسکاریهای بینظیر را نام ببریم.
در هنگام بازدید از خانه صولت این نکته را هم به خاطر داشته باشید که موزه مردم شناسی ابرکوه هم در همین خانه قرار گرفته است و حتما آن را هم در لیست بازدیدهای خود قرار دهید. در این موزه بیشتر از ۵۲۵ آثار ارزشمند گردآوری شده است که قطعا ارزش بازدید را دارند و شما از دیدنشان پشیمان نخواهید شد.
آدرس خانه صولت: استان یزد، محله نظامیه ابرکوه، خیابان نسفی، خیابان باهنر
خانه لاریها
آخرین خانه تاریخی که در شهر یزد وجود دارد و قصد معرفی آن به شما را داریم، خانه تاریخی لاریهاست. این خانه تاریخی هم مانند بقیه خانههای تاریخی شهر یزد، از دوران قاجار باقی مانده است و جزو اولین مکانهای محبوب در شهر یزد به شمار میرود.
اگر بخواهیم شاخصترن ویژگیهای زیباترین خانه تاریخی یزد که خانه لاریهاست را نام ببریم، قطعا باید به بادگیر زیبای آن، شیشههای رنگی و آینه کاریهای استادانه آن اشاره کنیم.
آدرس خانه لاریها: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاهفرنگی
کویر کاراکال
مگر میشود به استان کویری یزد سفر کرد اما کویرگردی را در لیست تفریحات خود قرار نداد؟ از بکرترین کویر هایی که میتوانید در ایران از آن بازدید کنید، کویر کارال یزد است.
کویر کارال یکی از زیباترین کشورهایی است که در ایران وجود دارد و اگر به کویرگردی علاقه دارید، این کویر بهترین انتخاب برای شماست. از تفریحاتی که میتوانید در کویر کارال انجام دهید می توانیم شتر سواری، آفرود سواری، عکاسی و رصد ستارگان در شب را نام ببریم.
علت شهرت کویر کارال، گربهای به نام کارا است که زیستگاه اصلی آن همین منطقه به شمار میرود و به همین علت هم نام این کویر بر سرزبانها افتاده است. از جذابیتهای دیگر کویر کارال میتوانیم نخلستان های اطراف آن را نام ببریم که قدم زدن در آنها حال و هوای دیگری دارد.
آدرس کویر کارال: استان یزد، شهر بافق، روستای صادقآباد
قنات زارچ
معمولا یزد را به شهر قناتها میشناسند و یکی از خاصترین قناتهایی که میتوانید در یزد ببینید، قنات زارچ است. همانطوری که احتمالا میدانید، قناتها وظیفه انتقال آب زیرزمینی به مناطق شهری را در گذشته داشتند و همین انتقال آب از طریق زیر زمین، باعث جلوگیری از تبخیر آن میشد. به طور کلی قنات یکی از کاربردیترین اختراعات ایرانیها در مناطق کویری به شمار میرود و حتی هنوز هم در برخی از مناطق ایران، کاربرد دارد. قنات زارچ با داشتن ۷۱ کیلومتر طول، قدمتی هزار ساله دارد و به دوران ساسانیان برمیگردد.
لازم به ذکر است که قنات زارچ در سایت رسمی یونسکو هم ثبت شده است و همین باعث شهرت جهانی آن شده است. هزینه بازدید از این قنات رایگان است و بدون پرداخت هیچ هزینهای میتوانید از این شاهکار تاریخی دیدن کنید.
آدرس قنات زارچ: استان یزد، شهر یزد، خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو
خانه هنر یزد
اگر بخواهیم یکی از زیباترین مکانهایی که میتوانید در یزد ببینید را نام ببریم، قطعا خانه هنر یزد است. با دیدن این مکان تاریخی، پی به اوج هنر مردم این شهر میبرید. این روزها این خانه تاریخی به پاتوق هنرمندان این شهر تبدیل شده است و در واقع یک مجموعه فرهنگی هنری به شمار میرود.
بخشی از این خانه تاریخی این روزها به یک کافه سنتی و زیبا تبدیل شده است و میتوانید ساعتهایی از روزتان را در این کافه بگذرانید. در منوی کافه خانه هنر یزد، انواع نوشیدنیهای سنتی و عرقیجات یزد را پیدا میکنید و میتوانید یک نوشیدنی سنتی در دل کویر میل کنید.
آدرس خانه هنر یزد: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام، محلهی فهادان، حوالی زندان اسکندر، جنب مسجد چهل محراب
میدان ساعت یزد
یکی از اولین ساعتهای شهر تاریخی یزد، در میدان ساعت قرار گرفته است و از سالهای گذشته، یکی از معروف ترین جاذبههای یزد بوده است. برج ساعت یزد یک برج خشتی است که در بالای آن، یک ساعت بزرگ و بسیار قدیمی به چشم میخورد. یکی از نشانههایی که از طریق آن میتوانییم بفهمیم که شهر یزد در دوران قاجار بسیار پیشرفته بود و روند رو به رشدی داشت، همین میدان است. قدمت ساعتی که در بالای برج ساعت یزد قرار گرفته است، به دوران قاجار بازمیگردد و توسط یکی از ساعتسازان معروف آن زمان به نام ابوبکر ساخته شده است.
علاوه بر این مواردی که در مورد این برج نام بردیم و ساعت تاریخی آن، خود برج هم از کاشیکاریهای بینظیر دوران قاجار بینصیب نمانده است و تزیینات آجری بسیار ظریف و زیبایی را به گردشگران نشان میدهد. این برج به یکی از نمادهای شهر یزد تبدیل شده است و در بین مردم بسیار پر اهمیت است.
آدرس میدان ساعت یزد: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی