آتشکده یزد، یکی از مهم‌ترین آثار مذهبی زرتشتیان در ایران بوده که قدمتی نزدیک به ۱۵۰۰ سال دارد و با نگهداری آتش ورهرام، که از دوران ساسانی تا به امروز روشن مانده، اهمیت خاصی برای جامعه دارد. این آتش در دوران مختلف به دلایل امنیتی چندین بار جابه‌جا شده و سرانجام در یزد آرام گرفت. آتشکده زرتشتیان یزد با معماری زیبا و ساده خود در قلب این شهر تاریخی واقع شده و فضایی آرامش‌بخش و روحانی به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد. برای همین سفر به این مکان هم برای شما تجربه‌ای معنوی است و هم فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی زرتشتیان خواهد بود.
آتشکده یزد کجاست؟
آتشکده یزد، یکی از آثار تاریخی و مهم مذهبی ایران، در شهر یزد قرار دارد و یکی از مهم‌ترین معابد زرتشتیان به شمار می‌آید. این آتشکده در خیابان آیت‌الله کاشانی، کوچه آتشکده واقع شده است.
آدرس آتشکده یزد
آدرس: استان یزد، شهر یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی
چگونه به آتشکده یزد برویم؟
برای دسترسی به آتشکده یزد می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند تاکسی و اتوبوس‌های داخل شهری استفاده کنید. از آنجا که آتشکده در مرکز شهر قرار دارد، دسترسی به آن نسبتاً آسان است. اگر با خودروی شخصی سفر می‌کنید، کافی است به خیابان آیت‌الله کاشانی بروید. از میدان امیرچخماق که یکی دیگر از جاذبههای گردشگری یزد است نیز می‌توانید با فاصله کمی به سمت آتشکده حرکت کنید.
قدمت آتشکده یزد
سال‌ها پیش، در سرزمین‌های کهن ایران، آتشی مقدس شعله‌ور بود که نماد پیروزی و خلوص زرتشتیان به شمار می‌رفت. این آتش که به نام «آتش ورهرام» شناخته می‌شد، از دوران ساسانی به یادگار مانده بود و در آتشکده آذرفرنبغ در فارس نگهداری می‌شد. با هجوم دشمنان، زرتشتیان ناچار شدند برای حفظ این گنجینه، آن را از جایی به جای دیگر منتقل کنند. اولین بار آن را به غاری دورافتاده در کوه اشکفت یزدان، نزدیک به عقدا، بردند و به مدت سی سال در دل تاریکی کوه‌ها از چشم متجاوزان پنهان داشتند.
سالیان بعد این آتش از روستای ترک‌آباد به شریف‌آباد و سپس به یزد منتقل شد، جایی که زرتشتیان به‌دور از هر گونه تهدید، آتش مقدس را در خانه‌های کوچک و پنهان خود نگه داشتند. اما دوران تغییر کرد؛ در دوره پهلوی، زرتشتیان سرانجام آزادی یافتند تا نیایشگاهی شایسته برای این آتش برپا کنند. سال ۱۳۱۳ بود که همابائی، یک زرتشتی پارسی، سرمایه‌ای را به ساخت آتشکده‌ای بزرگ در یزد اختصاص داد.
سرانجام، در سال ۱۳۲۱، آتش ورهرام با افتخار به ساختمان جدید منتقل شد. اکنون، این آتشکده در یزد که به دست خانواده ورجاوند ساخته شده، با تالاری باشکوه میزبان آتشی است که هزاران سال از تاریخ را به دوش می‌کشد.
معماری آتشکده یزد
وقتی به حیاط آتشکده زرتشتیان یزد پا می‌گذارید، حسی از سکوت و آرامش وجودتان را فرا می‌گیرد. ساختمان اصلی با ارتفاعی نزدیک به یک و نیم متر از سطح زمین، در مرکز حیاط و میان درختان سرو و کاج قد برافراشته است؛ درختانی که گفته می‌شود بذرشان را زرتشت از بهشت آورده است و حالا سایه‌ای خنک و سرسبز بر این مکان مقدس گسترده‌اند. در ابتدای ورود، حوض دایره‌ای بزرگی پر از آب زلال در مسیر شما قرار دارد. بازتاب بنای آجری در آب شفاف، تضادی از آرامش آب و گرمای آتش را نمایان می‌کند؛ گویی که چهار عنصر اصلی، آب، خاک، باد و آتش، اینجا در هماهنگی بی‌نظیری کنار هم جمع شده‌اند!
در بالای ورودی، نگاره فروهر، نمادی از فرهنگ زرتشتی، با کاشی‌کاری ظریف یزدی خودنمایی می‌کند. سرستون‌های سنگی با نقش‌های گلدار که به دست هنرمندان اصفهانی تراشیده شده، جلوه‌ای باشکوه به بنا بخشیده‌اند. آتش مقدس در قلب ساختمان، جایی دور از نور مستقیم، نگهداری می‌شود تا همچنان پرتوهایش از گذر هزاران سال عبور کند و روشن بماند. این فضای ساده اما زیبا همان چیزی است که معماری آتشکده در یزد را به نمادی از شکوه و خلوص روح زرتشتیان تبدیل کرده است.
داخل آتشکده یزد
اما داخل این آتشکده چه خبر است؟
تالار ورجاوند
وارد آتشکده یزد که می‌شوید، تالار ورجاوند در سمت راست خودنمایی می‌کند. این تالار که در ابتدا در سال ۱۳۱۸ به یاد همسر آقای جمشید امانت ساخته شد، در سال‌های بعد به دست مهندس پرویز ورجاوند و به یاد والدینش، دکتر فریدون ورجاوند و دولت رستمی، بازسازی شد. تالار ورجاوند اکنون به یک نمایشگاه فرهنگی تبدیل شده است. در اینجا می‌توانید از نزدیک با آیین‌های زرتشتی آشنا شوید؛ ماکت‌هایی با لباس‌های سنتی زرتشتی، سفره عقد، و نمادهای نوروزی در گوشه‌گوشه تالار قرار گرفته‌اند. فضای تالار ورجاوند علاوه بر معماری ساده و آرامش‌بخش، با دیوارهای سفید و سقف‌های بلند و طاق‌دار خود فضایی معنوی به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد و امکان لمس آداب و سنت‌های زرتشتیان را فراهم می‌آورد.
آبانبار آتشکده یزد
در طبقه زیرین تالار ورجاوند، آب‌انباری قرار دارد که توسط جمشید امانت ساخته شد. این آبانبار همچون دیگر آب‌انبارهای تاریخی در روزگار خود منبع تأمین آب این مکان مقدس بود. برای رسیدن به آبانبار باید از چندین پله پایین بروید. در گذشته، آب از دریچه‌های قنات به داخل این آبانبار می‌آمد و مردم از آن استفاده می‌کردند. حالا در فضای آبانبار، بازدیدکنندگان می‌توانند از نزدیک با ساختار این بخش آشنا شوند و به زندگی گذشتگان نزدیک‌تر شوند. مثلا جای پای باقی‌مانده بر دیواره‌ها، خاطره عبور و مرور کسانی است که روزگاری به این آبانبار سر می‌زدند.
نیایشگاه و فضای سبز
ساختمان اصلی آتشکده یزد هم با ایوانی طاق‌دار و نماد فروهر در ورودی، ترکیبی از معماری ساده و مفهومی دارد. همانطور که گفتیم، در جلوی آن حوضی بزرگ و دایره‌ای شکل قرار گرفته که آب زلال آن انعکاس بنای آجری را در خود جای می‌دهد. درختان سرو و کاج که در محوطه‌ی سرسبز اطراف ساختمان کاشته شده‌اند، نشانی از سنت دیرینه زرتشتیان برای نگهداری از طبیعت است. باور بر این است که زرتشت بذر این سروها را از بهشت آورده و در این مکان کاشته است. این درختان فضای حیاط را همواره شاداب نگه داشته و حس زندگی را به بازدیدکنندگان القا می‌کنند.
پس اگر شما هم به تاریخ و معماری علاقه دارید، تور یزد شما را به سفری در زمان می‌برد؛ سفری که در آن می‌توانید از فضای معنوی آتشکده بهرام یزد، تالار ورجاوند، و سازه‌های آبی دیدن کرده و آرامش و زیبایی این مکان را تجربه کنید.
آتش آتشکده یزد
آتش آتشکده یزد گویی شعله‌ای از اعماق تاریخ است که همچنان روشن و زنده مانده است. این آتش با قدمتی نزدیک به ۱۵۰۰ سال نماد پیروزی و ایمان زرتشتیان بوده و در گذر تاریخ سرگذشتی پرفراز و نشیب را تجربه کرده است. در دوران ساسانیان، این آتش مقدس در آتشکده آذرفرنبغ در فارس نگهداری می‌شد، اما هجوم دشمنان، زرتشتیان را مجبور کرد که این گنجینه را از جایی به جای دیگر ببرند.
برای حفظ امنیت آتش، نگهبانان آن را به غاری دورافتاده در کوه‌های اشکفت یزدان بردند، جایی که نزدیک به ۳۰ سال دور از چشم همگان مخفیانه شعله‌ور ماند. اما آرامش این شعله هیچ‌گاه برای همیشه نبود؛ در پی تجاوزات، آتش دوباره جابه‌جا شد و طی قرن‌ها از روستایی به روستای دیگر منتقل گشت.
در نهایت، با گذشت زمان و استقرار زرتشتیان در یزد، این آتش به خانه‌ای کوچک در محله موبدان یزد منتقل شد و به شکل پنهانی نگهداری شد تا آنکه در دوران پهلوی زرتشتیان توانستند برای این شعله ابدی جایگاهی رسمی بسازند. امروز، این آتش در قلب آتشکده یزد می‌سوزد، همچون نمادی از استقامت و پیوند با گذشته‌ای کهن!
قیمت ورودی آتشکده یزد
بهای بلیط آتشکده یزد برای گردشگران ایرانی ۳۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰۰ هزار تومان است. توجه داشته باشید که ساعات بازدید با توجه به فصل متفاوت است. در بهار و تابستان، بازدید از آتشکده از ساعت ۸ صبح تا ۱۱:۴۵ و بعدازظهر از ۱۶ تا ۱۹:۴۵ امکان‌پذیر است. در پاییز و زمستان، ساعات بازدید بعدازظهر از ۱۵ تا ۱۸:۴۵ بوده، در حالی که صبح‌ها همان ساعت ۸ تا ۱۱:۴۵ ثابت باقی می‌ماند.
جاهای دیدنی نزدیک آتشکده یزد
آتشکده یزد در قلب تاریخی این شهر جا گرفته و اطراف آن پر است از جاهای دیدنی! اگر به یزد و آتشکده ورهرام می‌روید، فرصت دیدن این جاذبههای نزدیک را از دست ندهید. این مکان‌ها گوشه‌هایی از تاریخ و فرهنگ اصیل این شهر را در قاب‌هایی متفاوت به تصویر می‌کشند:
موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان
این موزه مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ زرتشتیان است. با قدم گذاشتن در آنجا، با سنت‌ها و آیین‌های زرتشتی آشنا می‌شوید و آثار باستانی و کتیبه‌هایی را می‌بینید که از هزاران سال پیش باقی مانده‌اند.
میدان مارکار
میدان مارکار هم کنار موزه قرار دارد و برج زیبایی بر فرازش است. این میدان حال و هوایی آرامش‌بخش و صمیمی دارد. دیدن عکس‌ها و آثار مکتوب در این موزه شما را به روزگار گذشته می‌برد، انگار که به یادگاری‌های یک تمدن دیرین دست می‌زنید! اینجا فرصتی استثنایی است تا به فرهنگ اصیل ایرانی نزدیک شوید.
مجلس دراویش گنابادی
مجلس دراویش گنابادی فضایی روحانی و عرفانی دارد که بازدید از آن تجربه‌ای متفاوت برای هر گردشگر خواهد بود. در این مکان موسیقی و اشعار صوفیانه در فضایی آرام اجرا می‌شود و حضوری درونی و معنوی برایتان می‌سازد. سقف‌های بلند و فرش‌های قدیمی که با هنر دست زرتشتیان بافته شده‌اند، فضایی متین و عمیق به این مجلس بخشیده است. اگر علاقه‌مند به فرهنگ و عرفان ایرانی هستید، مجلس دراویش گنابادی با نوای دل‌انگیز دف‌ها و موسیقی سنتی شما را به دنیایی آرام و باشکوه می‌برد.
آبانبار رستم
آبانبار رستم یکی از جاهای دیدنی یزد در نزدیکی آتشکده زرتشتیان است که بازدید از آن حس و حالی خاص دارد. این آبانبار با گنبدهای بزرگ و سرداب‌های خنکش جایی بوده که در گذشته برای ذخیره آب در فصول خشک استفاده می‌شده است. اگر در تابستان‌های گرم یزد از این آبانبار دیدن کنید، خنکی دلچسب فضای داخلی آن شما را شگفت‌زده می‌کند. معماری اصیل ایرانی و طاق‌های بلندش این آبانبار را به یک اثر هنری تبدیل کرده که شما را به عمق تاریخ می‌برد و شیوه زندگی در کویر را به تصویر می‌کشد.
خانه کسرا
خانه کسرا، با معماری قدیمی و تزئینات ساده اما زیبا، یکی از جذاب‌ترین خانه‌های تاریخی یزد است. این خانه که در نزدیکی آتشکده یزد قرار دارد، با اتاق‌های خنک و پنجره‌های رنگی، فضایی دلنشین و سنتی به شما می‌بخشد. وقتی در این خانه قدم می‌زنید، حس می‌کنید وارد زمان قدیم شده‌اید و رنگ‌های شاداب شیشه‌ها فضایی دلنشین به این خانه داده‌اند. اگر علاقه‌مند به معماری و خانه‌های قدیمی هستید، این مکان تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای شما رقم خواهد زد.
مسجد چهار کوچه
مسجد چهار کوچه یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین مساجد یزد است که با معماری بی‌نظیر و منحصربه‌فردش، حال و هوای خاصی به محله خود بخشیده است. این مسجد کوچک با کاشی‌کاری‌های زیبا و طاق‌های با ابهت، فضایی صمیمی و آرام دارد. اگر دوست دارید نگاهی به مساجد سنتی ایران داشته باشید، این مسجد مکانی بی‌نظیر برای تجربه فضای آرام و دلپذیر معنوی است. در معماری این مسجد، ردپای هنر اصیل ایرانی به‌خوبی دیده می‌شود و حس شکوهمندی و سادگی را در کنار هم به نمایش می‌گذارد.
کویرهای یزد
کویرهای یزد گرچه در نزدیکی این آتشکده قرار ندارند، اما به عنوان بهترین مکان‌های تفریحی یزد شناخته می‌شوند. این کویرها با زیبایی‌های بی‌نظیر و مناظر خاص خود، تجربه‌ای جادویی و آرامش‌بخش را به مسافران هدیه می‌دهند. کویرهای مرنجاب، کاراکال، و کویر هفت سنگ از جمله کویرهای معروف این منطقه هستند که با شن‌های نرم و آسمان پرستاره شب، سفری به دنیای سکوت و آرامش را فراهم می‌کنند. سفر به این کویرها از طریق یوتوپین امکان‌پذیر است؛ این پلتفرم گردشگری با ارائه خدمات متنوع و حرفه‌ای، تجربه‌ای متفاوت و فراموش‌نشدنی از تور کویر را برای علاقه‌مندان به طبیعت فراهم می‌کند.
جمع‌بندی
آتشکده یزد با آتش ورهرام که قدمتی هزارساله دارد یکی از زیباترین مکان‌های تاریخی یزد است. معماری آتشکده در یزد ساده اما باشکوه است. همچنین داخل آن جاهای دیدنی مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها نهایت لذت را ببرید؛ مثلا تالار ورجاوند و آبانبار قدیمی آن، همه شما را به دنیایی متفاوت و زیبا می‌برند. شما هم با استفاده از تورهای یوتوپین می‌توانید بازدیدی بدون دغدغه و کامل از این مکان و دیگر نقاط دیدنی داشته باشید و از مزایای دسترسی به راهنمایان حرفه‌ای و خدمات سفری لذت ببرید؛ چراکه هر گوشه از دنیا داستانی برای گفتن دارد!
سوالات متداول
قدمت آتشکده یزد چقدر است؟
آتشکده یزد قدمتی نزدیک به ۱۵۰۰ سال دارد و آتش ورهرام آن از دوران ساسانی شعله‌ور است.
بهای بلیط آتشکده یزد چقدر است؟
بلیط برای ایرانیان ۳۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰۰ هزار تومان است.
ساعات بازدید از آتشکده یزد چیست؟
در بهار و تابستان از ۸ تا ۱۱:۴۵ و ۱۶ تا ۱۹:۴۵ و در پاییز و زمستان از ۸ تا ۱۱:۴۵ و ۱۵ تا ۱۸:۴۵ قابل بازدید است.
آتش آتشکده یزد چه اهمیتی دارد؟
آتش این آتشکده نمادی از ایمان زرتشتیان و از آتشکدههای مهم دوران ساسانی است.
آیا در نزدیکی آتشکده یزد جاذبههای دیدنی دیگری وجود دارد؟
بله، مکانهایی مانند موزه زرتشتیان، خانه کسرا و آبانبار رستم در نزدیکی آتشکده قرار دارند.