سفر به کشورهای خارجی همیشه هیجان‌انگیز است، اما قطعاً هزینه‌ها می‌توانند یکی از دغدغه‌های بزرگ باشند. یکی از روش‌هایی که می‌تواند هزینه‌های شما را کاهش دهد، دریافت ارز مسافرتی است. این ارز که از سوی دولت برای مسافران خارجی در نظر گرفته میشود، می‌تواند به شما کمک کند تا با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد، هزینه‌های سفر را مدیریت کنید. در این مقاله به شما توضیح می‌دهیم که ارز مسافرتی چیست، چطور میتوانید آن را دریافت کنید، شرایط آن در سال 1404 چگونه است و چه مدارکی برای دریافت آن نیاز دارید. اگر می‌خواهید در سفرهای خارجی‌تان هوشمندانه‌تر عمل کنید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
ارز مسافرتی چیست؟
ارز مسافرتی یک کمک هزینه دولتی است که برای مسافرتهای خارجی در نظر گرفته میشود. این ارز به شما اجازه می‌دهد تا بخش از هزینه‌های سفر خود را با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد تهیه کنید. با استفاده از ارز مسافرتی، شما میتوانید بخشی از مبلغ مورد نیاز برای سفر به کشورهای مختلف را تأمین کنید. این ارز تنها یک بار در سال به افراد تخصیص داده میشود و شرایط خاصی برای دریافت آن وجود دارد. در ادامه، به توضیح درباره مبلغ ارز مسافرتی، شرایط دریافت و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت.
مبلغ ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
مقدار ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴ برای سفرهای هوایی به کشورهای با ویزا، ۵۰۰ یورو و برای سفرهای هوایی به کشورهای بدون ویزا، ۳۰۰ یورو تعیین شده است. این سهمیه از طرف دولت برای مسافرانی که قصد دارند به کشورهای خارجی سفر کنند، در نظر گرفته شده و نرخ آن به طور عمده پایین‌تر از قیمت ارز آزاد است. به‌این‌ترتیب، استفاده از ارز مسافرتی می‌تواند به کاهش هزینه‌های سفر شما کمک کند. در ادامه، تفاوت قیمت ارز مسافرتی و ارز آزاد را بررسی خواهیم کرد تا بهتر متوجه شوید چرا این گزینه به‌صرفه است.
قیمت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
در سال ۱۴۰۴، مبلغ ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی به کشورهای با ویزا، ۵۰۰ یورو و برای سفرهای بدون ویزا، ۳۰۰ یورو است. این ارز با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد به مسافران تعلق می‌گیرد و می‌تواند هزینه‌های سفر را کاهش دهد.
تفاوت قیمت ارز مسافرتی و ارز آزاد
تفاوت اصلی بین ارز مسافرتی و ارز آزاد در نحوه محاسبه و نرخ آن است. ارز مسافرتی با نرخ دولتی عرضه میشود، در حالی که ارز آزاد بر اساس نوسانات بازار تعیین میشود. این اختلاف قیمت می‌تواند تفاوت زیادی در هزینه‌های سفر ایجاد کند. ارز مسافرتی معمولا ارزانتر از ارز آزاد است، که می‌تواند به کاهش قابل توجه هزینه‌های سفر شما کمک کند.
در جدول زیر، تفاوت‌های کلیدی بین ارز مسافرتی و ارز آزاد آورده شده است:
| ویژگی | ارز مسافرتی | ارز آزاد |
| نرخ | بر اساس نرخ دولتی | بر اساس نوسانات بازار |
| تفاوت قیمت | ارزانتر از ارز آزاد | گران‌تر از ارز مسافرتی |
| محدودیت خرید | تنها یک بار در سال | محدودیت ندارد |
| استفاده برای سفرهای | سفرهای خارجی (هوایی) | هر نوع سفر خارجی |
| نیاز به مدارک خاص | بلیط، گذرنامه، ویزا (در صورت نیاز) | معمولاً نیاز به مدارک اضافی ندارد |
این تفاوت‌ها نشان می‌دهند که استفاده از ارز مسافرتی در مقایسه با ارز آزاد می‌تواند انتخابی به‌صرفه‌تر برای مسافران باشد.
شرایط دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴
برای دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴، لازم است که برخی شرایط را داشته باشید. اولین و مهم‌ترین شرط این است که شما باید قصد سفر به خارج از کشور را داشته باشید و بلیط هواپیما یا ویزای معتبر برای کشور مقصد خود را تهیه کرده باشید. علاوه بر این، سن متقاضی برای دریافت ارز مسافرتی باید بالای ۱۸ سال باشد. به‌عبارت دیگر، افراد زیر ۱۸ سال نمی‌توانند از این ارز بهره‌مند شوند.
همچنین، شما تنها یک‌بار در سال میتوانید ارز مسافرتی دریافت کنید. اگر قبلاً ارز مسافرتی گرفته‌اید، دیگر امکان دریافت آن در همان سال برای شما وجود ندارد. برای دریافت ارز مسافرتی، باید به یکی از بانک‌های منتخب مانند بانک ملی، ملت، سپه یا تجارت مراجعه کرده و پس از تکمیل مدارک و پرداخت مبلغ ریالی ارز، آن را دریافت کنید. همچنین، برای دریافت آنلاین ارز، میتوانید از طریق اپلیکیشنهای بانکی اقدام کنید.
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی
برای دریافت ارز مسافرتی، باید برخی مدارک را آماده کنید که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
- اصل و کپی گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار
- اصل و کپی بلیط هواپیما (چه یک‌طرفه، چه دوطرفه)
- اصل و کپی کارت ملی شخص متقاضی
- فرم درخواست ارز مسافرتی تکمیل‌شده
- اصل رسید عوارض خروج از کشور
- پرداخت مبلغ ریالی ارز طبق نرخ اعلامی بانک مرکزی
- شماره تلفن همراه و حساب بانکی معتبر به نام شخص متقاضی
- ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز)
توجه داشته باشید که همه این مدارک باید برای هر فرد جداگانه ارائه شود.
ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
اگر قصد دریافت ارز مسافرتی را دارید، باید بدانید که این ارز به همه افراد تعلق نمی‌گیرد. در ادامه، شرایطی که ممکن است مانع از دریافت ارز مسافرتی شود را بررسی می‌کنیم:
- افراد زیر ۱۸ سال: ارز مسافرتی تنها به افرادی که بالای ۱۸ سال سن دارند، تعلق می‌گیرد.
- افراد با گذرنامه خدماتی یا سیاسی: کسانی که گذرنامه سیاسی یا خدماتی دارند، نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.
- ایرانیان دو تابعیتی: اگر شما دو تابعیتی هستید یا مقیم کشور دیگری به جز ایران باشید، امکان دریافت ارز مسافرتی را نخواهید داشت.
- افرادی که قبلاً ارز مسافرتی دریافت کرده‌اند: تنها یک‌بار در سال میتوانید ارز مسافرتی دریافت کنید. بنابراین، اگر قبلاً ارز مسافرتی گرفته‌اید، دیگر نمی‌توانید در همان سال برای دریافت آن اقدام کنید.
- افرادی که مدارک لازم را تکمیل نکرده‌اند: اگر مدارک لازم مانند بلیط هواپیما، گذرنامه یا ویزا را ارائه ندهید، نمی‌توانید ارز مسافرتی دریافت کنید.
- افرادی که از فرودگاه‌های غیرمجاز سفر می‌کنند: ارز مسافرتی فقط از فرودگاه‌های امام خمینی، شیراز، تبریز، اهواز، اصفهان و ارومیه قابل دریافت است.
توجه به این نکات می‌تواند به شما کمک کند تا بدون مشکل، ارز مسافرتی خود را دریافت کنید.
چه مقدار ارز مسافرتی میتوان از کشور خارج کرد؟ (سقف ورود و خروج ارز)
بر اساس قوانین بانک مرکزی، مسافران می‌توانند حداکثر ۵۰۰۰ دلار یا معادل آن بهصورت ارز نقدی از کشور خارج کنند. این محدودیت برای ورود ارز نیز وجود دارد؛ به این معنی که مسافران می‌توانند تا ۵۰۰۰ دلار یا معادل آن را به کشور وارد کنند. در صورتی که قصد داشته باشید بیش از این مقدار ارز همراه داشته باشید، باید از گمرک مجوز دریافت کنید. برای اطمینان از رعایت قوانین، همیشه قبل از سفر از مقررات روز اطلاع پیدا کنید.
نحوه دریافت ارز مسافرتی
دریافت ارز مسافرتی می‌تواند بهصورت حضوری یا آنلاین انجام شود. در اینجا مراحل دریافت ارز مسافرتی را به‌طور ساده توضیح می‌دهیم:
- حضوری: ابتدا به یکی از شعب بانک‌های منتخب (مثل بانک ملی، ملت، سپه و تجارت) مراجعه کنید. پس از ارائه مدارک لازم و پرداخت مبلغ ریالی، کد رهگیری دریافت کرده و برای دریافت ارز به فرودگاه مراجعه می‌کنید.
- آنلاین: از طریق اپلیکیشن بانکها مانند “بله” میتوانید ارز مسافرتی را بهصورت آنلاین خریداری کنید. پس از تکمیل اطلاعات و پرداخت مبلغ، شناسه فروش ۱۵ رقمی دریافت کرده و ارز خود را در فرودگاه تحویل بگیرید.
در جدول زیر، تفاوت‌های دریافت ارز مسافرتی بهصورت حضوری و آنلاین آورده شده است:
| روش آنلاین | روش حضوری | نوع دریافت |
| از طریق اپلیکیشن‌ها در هر زمان | مراجعه به شعب بانکها و فرودگاه | زمان دریافت |
| دریافت شناسه فروش ۱۵ رقمی | دریافت کد از شعب بانکها | کد رهگیری |
| پرداخت از طریق درگاه آنلاین | پرداخت ریالی در بانک | پرداخت |
نحوه دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه
دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه یکی از مراحل ساده‌ای است که به شما کمک می‌کند ارز مورد نیاز خود را در آخرین لحظات قبل از سفر دریافت کنید. بعد از دریافت کد رهگیری و پرداخت مبلغ ارز، باید به یکی از باجه‌های ارزی در فرودگاه‌های منتخب مراجعه کنید. پس از عبور از گیت امنیتی و کنترل پاسپورت، در فرودگاه‌هایی مثل امام خمینی، شیراز، تبریز، اصفهان، اهواز، و ارومیه، میتوانید ارز مسافرتی خود را دریافت کنید.
این فرایند به این صورت است که با ارائه شناسه فروش ۱۵ رقمی و پاسپورت خود، ارز مسافرتی را بهصورت نقدی (دلار یا یورو) دریافت می‌کنید. همچنین، در بعضی فرودگاه‌ها دستگاه‌های خودپرداز مخصوص ارز مسافرتی وجود دارد که شما میتوانید با وارد کردن کد رهگیری خود، ارز را از آن‌ها برداشت کنید.
نحوه دریافت ارز مسافرتی برای کشورهای مختلف
دریافت ارز مسافرتی، برای سفر به کشورهای مختلف همانند هم است، اما ممکن است شرایط دریافت آن بسته به نوع سفر تغییر کند. به‌طور مثال، برای سفر به کشورهای بدون ویزا، مثل ترکیه، دبی، یا ارمنستان، شما میتوانید ۳۰۰ یورو دریافت کنید. در حالی که برای سفر به کشورهای با ویزا، مانند هلند یا کشورهای اروپایی دیگر، میتوانید تا ۵۰۰ یورو ارز مسافرتی دریافت کنید.
با توجه به مقصد و شرایط سفر، ارز مسافرتی می‌تواند برای شما بهصورت دلار یا یورو صادر شود. در این مورد، اگر سفر شما با تور خارجی است، ممکن است درخواست ارز مسافرتی شما از طرف آژانس مسافرتی نیز ثبت شود.
تفاوت ارز دانشجویی و ارز مسافرتی چیست؟
ارز دانشجویی و ارز مسافرتی هر دو نوع ارز دولتی هستند، اما تفاوت‌هایی اساسی دارند:
- هدف استفاده: ارز مسافرتی برای سفرهای تفریحی و گردشگری است، در حالی که ارز دانشجویی برای تأمین هزینه‌های تحصیل و زندگی در خارج از کشور به دانشجویان تعلق می‌گیرد.
- مبلغ اختصاص یافته: در حالی که برای ارز مسافرتی، مبلغ مشخصی (معمولاً ۵۰۰ یورو یا ۳۰۰ یورو) به شما تعلق می‌گیرد، ارز دانشجویی به میزان مشخصی که معمولاً بستگی به کشور مقصد و مدت اقامت دارد، اختصاص می‌یابد.
- فرایند درخواست: دریافت ارز مسافرتی نیاز به بلیط هواپیما و ویزای مربوطه دارد، در حالی که برای ارز دانشجویی باید در سامانه‌های خاص وزارت علوم ثبت‌نام کنید و مدارک تحصیلی خود را ارائه دهید.
شرایط دریافت ارز دانشجویی 1404
برای دریافت ارز دانشجویی در سال ۱۴۰۴، شرایط خاصی باید رعایت شود:
- شما باید دانشجوی مقطع ارشد یا دکترا در دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم یا بهداشت باشید.
- باید در سامانه سجاد (سامانه ارزی دانشجویی) ثبت‌نام کنید و اطلاعات موردنیاز را وارد کنید.
- مبلغ ارز دانشجویی بر اساس کشور مقصد و مدت زمان اقامت تعیین میشود.
- برای دریافت ارز، شما باید مدارک پذیرش دانشگاه و گواهی اشتغال به تحصیل را ارائه دهید.
- در برخی موارد، نیاز به ارائه نمره قبولی در یکی از آزمون‌های زبان خارجی مانند TOEFL یا IELTS نیز وجود دارد.
تفاوت ارز مسافرتی با ارز سهمیه‌ای
ارز مسافرتی و ارز سهمیه‌ای هر دو ارز دولتی هستند، اما تفاوت‌هایی در نحوه تخصیص و استفاده از آن‌ها وجود دارد:
- ارز مسافرتی فقط برای سفرهای خارجی به افراد اختصاص می‌یابد و هر فرد تنها یک بار در سال می‌تواند از آن استفاده کند.
- ارز سهمیه‌ای یا ارز دولتی به افرادی تعلق می‌گیرد که قصد خرید آن را دارند و بهصورت سالیانه محدود به ۲۰۰۰ دلار است.
- دریافت ارز مسافرتی نیاز به مدارک سفر مثل بلیط هواپیما و ویزا دارد، در حالی که برای ارز سهمیه‌ای نیاز به ارائه کارت ملی و حساب بانکی معتبر است.
مزایای دریافت ارز مسافرتی
دریافت ارز مسافرتی مزایای زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، صرفه‌جویی در هزینه‌هاست. برخی از مزایای دریافت ارز مسافرتی عبارتند از:
- نرخ پایین‌تر: ارز مسافرتی با نرخ دولتی ارائه میشود، که ارزانتر از نرخ بازار آزاد است و می‌تواند هزینه‌های سفر شما را کاهش دهد.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: با استفاده از ارز مسافرتی، شما میتوانید از تفاوت قیمت بین ارز دولتی و آزاد بهره‌مند شوید.
- ساده و سریع: دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه یا بهصورت آنلاین بسیار ساده است و زمان زیادی از شما نمی‌گیرد.
چند نکته طلایی در مورد ارز مسافرتی بانک ملی
- حضور فیزیکی الزامی است: برای دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی، باید شخصاً حضور داشته باشید. حتی اگر درخواست آنلاین دارید، برای دریافت ارز در فرودگاه حضور الزامی است.
- اطلاع از نرخ ارز روزانه: بانک ملی و سایر بانکها، نرخ ارز مسافرتی را روزانه اعلام می‌کنند. پیش از اقدام برای دریافت ارز، حتماً از آخرین نرخ ارز مطمئن شوید.
- دریافت ارز از دستگاه خودپرداز: در برخی فرودگاه‌ها، شما میتوانید ارز مسافرتی خود را از دستگاه‌های خودپرداز مخصوص دریافت کنید.
نکات مهم و قوانین ارز مسافرتی
- تنها یک بار در سال میتوانید ارز مسافرتی دریافت کنید. بنابراین، این ارز را برای سفرهایی که به ویزا نیاز دارند، ذخیره کنید.
- برای افراد زیر ۱۸ سال ارز مسافرتی صادر نمی‌شود.
- در صورتی که گذرنامه خدماتی یا سیاسی دارید، نمی‌توانید ارز مسافرتی دریافت کنید.
- محدودیت زمانی برای دریافت ارز مسافرتی وجود دارد. حداکثر تا ۳ روز قبل از تاریخ پرواز میتوانید درخواست ارز کنید.
جمع‌بندی
در نهایت، دریافت ارز مسافرتی یکی از روش‌های مناسب برای کاهش هزینه‌های سفر به کشورهای خارجی است. این ارز با قیمت ارزانتر از نرخ بازار آزاد به مسافران اعطا میشود و کمک زیادی به مدیریت هزینه‌های سفر می‌کند. هر فرد تنها یک‌بار در سال می‌تواند از این سهمیه استفاده کند، بنابراین بهتر است که برای سفر به کشورهای نیازمند ویزا از آن استفاده کنید. برای دریافت ارز مسافرتی، میتوانید از طریق بانک‌های ملی، ملت، سپه، تجارت و سامان بهصورت حضوری یا آنلاین اقدام کنید و در فرودگاه‌های منتخب، ارز خود را دریافت کنید.
سوالات متداول
قیمت ارز مسافرتی چگونه محاسبه میشود؟
قیمت ارز مسافرتی بهصورت روزانه اعلام میشود و ارزانتر از نرخ ارز آزاد است.
چه کسانی نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند؟
افراد زیر ۱۸ سال، کسانی که گذرنامه خدماتی یا سیاسی دارند، و ایرانیانی که مقیم خارج از کشور هستند، نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.
چه مقدار ارز مسافرتی میتوانم از کشور خارج کنم؟
حداکثر ۵۰۰۰ دلار یا معادل آن بهصورت ارز نقدی میتوانید از کشور خارج کنید.
آیا برای سفر به کشورهای بدون ویزا میتوان ارز مسافرتی گرفت؟
بله، برای سفر به کشورهایی مانند ترکیه یا دبی میتوانید ارز مسافرتی دریافت کنید، اما سقف آن ۳۰۰ یورو خواهد بود.
آیا میتوانم ارز مسافرتی را آنلاین دریافت کنم؟
بله، شما میتوانید از طریق اپلیکیشنهای بانکها مانند بله بهصورت آنلاین ارز مسافرتی دریافت کنید.
آیا ارز مسافرتی برای سفر زیارتی نیز قابل دریافت است؟
بله، ارز مسافرتی برای سفرهای زیارتی مانند حج تمتع یا سفر به کربلا نیز به زائران تعلق می‌گیرد.
