چند روز پشت سر هم گوشی را بالا پایین کرده بودم و هیچ‌جایی قانعم نمی‌کرد. هرجا را می‌دیدم یا قبلا رفته بودم، یا عکس‌هایش آن‌قدر تکراری بود که حس واقعی نداشت. پلدختر جایی نبود که زیاد درباره‌اش شنیده باشم، به‌جز سال ۹۸ که متاسفانه در آن سیل بدی رخ داد. اما اسمی بود که روی نقشه که باعث شد مکث کنم. کنجکاو شدم. شروع کردم به خواندن، عکس دیدن، و جست‌وجو کردن. هرچه درباره‌اش می‌خواندم آرام و بی‌اغراق بود. بالاخره خودم را پلدختر رساندم؛ شهری میان کوه و رود و داستان. در این مقاله از یوتوپین می‌خواهم شما را بیشتر با جاهای دیدنی پل دختر آشنا کنم که اگر فرصتی برای سفر پیدا کردید، حتما به این شهر دیدنی سر بزنید!
پلدختر کجاست؟
پلدختر شهری در جنوب استان لرستان است که در میان کوه‌های زاگرس و در کنار رودخانه کشکان قرار دارد. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش نقش مهمی در مسیر ارتباطی بین خوزستان و مرکز لرستان دارد. آثار تاریخی مانند پل باستانی‌ای که نام شهر از آن گرفته شده، یادگار دوره ساسانی است و هنوز هم در کنار جاده قدیم دیده می‌شود. نزدیکی پلدختر به جاذبه‌هایی مثل آبشار افرینه باعث شده گردشگران زیادی برای دیدن طبیعت منطقه به آنجا سفر کنند. راه دسترسی به این شهر معمولاً از مسیر خرم‌آباد انجام می‌شود و فاصله‌اش با مرکز استان حدود صد کیلومتر است.
تپه‌ماهورهای حلوش
تپه‌ماهورهای حلوش در جنوب شهرستان پلدختر و نزدیک روستایی به همین نام قرار دارند. این تپه‌ها بخشی از یک محوطه تاریخی هستند که قدمت آن به اوایل دوران اسلامی می‌رسد و هنوز هم آثار سفال‌های قدیمی در سطح آن دیده می‌شود. زمین‌های اطراف تپه برای کشاورزی مناسب هستند و ساکنان روستا بیشتر به کشت محصولاتی مثل گندم و گوجه‌فرنگی مشغول‌اند.
این منطقه چشم‌اندازهای طبیعی زیادی دارد و در مسیر رسیدن به آن، از کنار رودخانه سیمره و صخره‌های قدیمی عبور می‌کنید. برای رسیدن به تپه‌ماهورهای حلوش باید از شهر پلدختر به سمت پل گاومیشان بروید و در دهستان جایدر، درست کنار روستای حلوش، مسیر را ادامه دهید.
آدرس: شهرستان پل دختر، بخش مرکزی، دهستان جایدر، روستای حلوش، یک کیلومتری غرب روستا، نزدیک رودخانه سیمره
غار کوگان
غار کوگان در دل کوهستان‌های شرقی شهرستان پل دختر قرار دارد و یکی از غارهایی است که به دست انسان در دوران اشکانیان ساخته شده است. فضای داخلی آن با تراش‌های منظم و زاویه‌دار نشان‌دهنده کاربرد مذهبی در آیین مهرپرستی بوده و ارتفاع بالای آن از سطح دره باعث شده تا دهانه غار منظری رو به کوه‌ها و رودخانه کوگان داشته باشد.
برای رسیدن به این غار نیاز به پیاده‌روی و کمی آمادگی بدنی هست، چون دهانه غار حدود ۶۰ متر از کف دره فاصله دارد و پله‌هایی برای رسیدن به آن نصب شده‌اند. این غار تاریخی که دو طبقه دارد، در سال‌های اخیر به دلیل ساختار خاص و قرارگیری در تنگه‌ای سنگی با دیواره‌های عمودی توجه گردشگران و پژوهشگران را به خود جلب کرده است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، دهستان میانکوه شرقی، کیلومتر ۴۵ جاده قدیم خرم‌آباد – اندیمشک
مقبره حیات‌الغیب
مقبره حیات‌الغیب در میان تپه‌ای مشرف به روستایی به همین نام، در مسیر جاده خرم‌آباد به اهواز قرار دارد و یکی از مکان‌هایی است که در برنامه هر تور لرستان می‌تواند جای بگیرد. این بنا آرامگاه محمد بن احمد رضی‌الدین، از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است و در کنار گنبد کوچکتری معروف به گنبد الیاس ساخته شده که هر دو در فضای یک گورستان محلی دیده می‌شوند.
معماری مستطیلی با گنبد دو پوسته، نقاشی‌هایی با طرح کبوتر و گچبری‌هایی با نقش گل، بخشی از جلوه‌های این مکان تاریخی هستند. قدمت آن را به دوران قاجار نسبت داده‌اند و به‌دلیل موقعیت مکانی‌اش در نزدیکی رود کشکان، بازدید از این مقبره با چشم‌انداز طبیعی اطراف هم همراه است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان چگنی، بخش ویسیان، دو کیلومتری جنوب غرب روستای قالبی علیا، جنوب شرقی روستای حیات‌الغیب
پل تاریخی پلدختر
پل پلدختر روی رود کشکان ساخته شده و یکی از قدیمی‌ترین سازه‌هایی است که در میان جاهای دیدنی پل دختر جایگاه ویژه‌ای دارد. ساخت این پل را به دوره شاپور اول ساسانی نسبت می‌دهند و آن را بخشی از مسیر جاده شاهی می‌دانند که شهرهای بزرگی را به هم وصل می‌کرد. نام شهر پل دختر هم از همین پل گرفته شده، چون برخلاف بسیاری از آثار دیگر، اول پل ساخته شده و بعدها نام آن به منطقه اطرافش داده شده است.
طول پل در گذشته حدود ۲۷۰ متر بوده و با ارتفاع قابل توجهی از سطح رودخانه ساخته شده بود، اما امروز تنها بخشی از آن باقی مانده و یکی از دهانه‌هایش به شکل دروازه در ورودی شمالی شهر دیده می‌شود. بخش‌های به‌جا مانده از این پل، مانند طاق جناغی و پایه‌های پنج‌ضلعی، هنوز هم نشان می‌دهند که معماری آن با دقت زیادی انجام شده است.
آدرس: استان لرستان، شهر پل دختر، ورودی شمالی شهر، کنار رود کشکان
غار کلماکره
غار کلماکره یکی از جاهای دیدنی پل دختر است که در دل کوه‌های زاگرس و در نزدیکی روستای دره‌باغ قرار گرفته و بیش از دو هزار سال قدمت دارد. این غار با چهار تالار اصلی و دالان‌هایی پرپیچ‌وخم، آثاری از تمدن‌های قدیمی را در خود نگه داشته که شامل اشیای تاریخی مانند مجسمه‌های فلزی، نقاب‌های طلا و کتیبه‌های با خط عیلامی است.
بیشتر این آثار در جریان حفاری‌های غیرمجاز از بین رفته یا به خارج از کشور منتقل شده‌اند، اما بخشی از آن‌ها اکنون در موزه فلک‌الافلاک نگهداری می‌شود. مسیر دسترسی به غار پیاده است و برای بازدید باید آمادگی بدنی و تجهیزات مناسب کوهنوردی داشت.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، ۱۳ کیلومتری شمال غرب شهر پل دختر، دامنه جنوبی کوه مله، نزدیک روستای دره‌باغ
تنگه هلت در پلدختر
تنگه هلت یکی از جاهای دیدنی پل دختر است که در دل صخره‌های بلند و میان دیواره‌های سنگی شکل گرفته و مسیر عبوری آن، بیشتر با پیاده‌روی و عبور از آب طی می‌شود. این تنگه حدود چهار کیلومتر طول دارد و جریان رودخانه‌ای که از میان آن عبور می‌کند، جلوه‌ای طبیعی و متفاوت به مسیر می‌دهد.
مسیر پیمایش نیاز به آمادگی بدنی، کفش مناسب و مهارت در صخره‌نوردی و شنا دارد، زیرا عمق آب در برخی نقاط زیاد می‌شود و عبور از تخته‌سنگ‌های تنگ و بلند ممکن است سخت باشد. سفر به این تنگه در فصل تابستان ایمن‌تر است و بازدیدکننده‌ها با راهنمای محلی یا در قالب تورهای طبیعت‌گردی وارد این مسیر می‌شوند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، آزادراه خرم‌آباد–اندیمشک، بین تونل‌های خرگوشان ۱ و ۲
تالاب‌های پلدختر
تالاب‌های پل دختر با حضور گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر مثل قوی گنگ، چنگر، خوتکا و حاجی لک‌لک، به یکی از محل‌های پرطرفدار برای پرنده‌نگری در استان لرستان تبدیل شده‌اند. این تالاب‌ها در موقعیت‌های مختلف شهرستان پراکنده‌اند و برخی از آن‌ها مانند تالاب بلمک، لفانه، جمجمه و زردابه به‌عنوان مناطق شکار ممنوع شناخته می‌شوند.
پوشش گیاهی متنوع این نواحی شامل سرخس‌های آبزی، پونه، یونجه و جلبک‌های سبز است که فضای زیستی مناسبی برای پرندگان و جانوران آبزی فراهم کرده‌اند. برخی از تالاب‌ها مانند بلمک که زمانی وسعت زیادی داشت، به‌تدریج به‌دلیل تبدیل زمین به مزرعه کوچک‌تر شده و فقط در فصل‌های خاص قابل مشاهده است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، در اطراف ارتفاعات چول و مسیرهای طبیعی اطراف روستاهای جنوبی شهرستان
کاروانسرای چشمک
کاروانسرای چشمک با قدمتی از دوره صفوی و ساختاری به شکل مستطیل، در مسیر تاریخی شاپورخواست به خوزستان قرار گرفته و یکی از مقصدهای ارزشمند برای علاقه‌مندان به سفر با تور داخلی محسوب می‌شود. این بنا که جزو آثار ملی ایران و ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است، شامل سه حیاط، دوازده اتاق، باروی سنگی با کنگره‌های نیم‌دایره و ورودی هلالی شکل رو به جنوب است.
بخشی از فضا برای استراحت کاروانیان و بخشی دیگر برای نگهداری چهارپایان ساخته شده بود و موقعیت آن به‌عنوان دومین منزل بین خرم‌آباد و خوزستان نقش آن را در مسیرهای ارتباطی تاریخی بیشتر نشان می‌دهد.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، بخش مرکزی، دهستان میانکوه شرقی، کیلومتر ۴۵ جاده قدیم خرم‌آباد – اندیمشک
آبشار افرینه
آبشار افرینه در روستایی به همین نام از بخش معمولان شهرستان پل دختر قرار دارد و یکی از پرآب‌ترین آبشارهای ایران است که در تمام فصل‌ها جریان دارد. این آبشار با ریزش آب از میان شیارهای صخره‌ای، چشم‌اندازی دیدنی را شکل می‌دهد و در مسیر جاده خرم‌آباد به اندیمشک به‌راحتی قابل دسترسی است.
مسیر پیاده‌روی تا آبشار حدود چهار کیلومتر است و بازدیدکننده‌ها باید وسایل لازم مثل خوراکی و آب به همراه داشته باشند چون در محل آبشار امکاناتی وجود ندارد. بهترین زمان دیدن این آبشار فصل بهار است که با پرآب شدن رود افرینه، طبیعت اطراف سرسبز و هوا معتدل می‌شود.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، بخش معمولان، دهستان افرینه، روستای افرینه، در مسیر بزرگراه خرم‌آباد – اندیمشک
آرامگاه خلیل اکبر
آرامگاه خلیل اکبر در روستایی به همین نام در دهستان میانکوه شرقی قرار دارد و یکی از جاهای دیدنی پل دختر به شمار می‌رود که جنبه مذهبی و فرهنگی دارد. این آرامگاه که ساخت آن به دوره صفوی برمی‌گردد، بنایی مربعی‌شکل با گنبدی مخروطی است که بر هشت طاق آجری ساخته شده و ارتفاع گنبد به ده متر می‌رسد.
نام خلیل اکبر با طایفه بابایی‌های منطقه گره خورده و گفته می‌شود که بنای فعلی توسط دو تن از بزرگان این طایفه ساخته شده است. ورودی بنا در ضلع شرقی قرار دارد و جنس آن از قلوه‌سنگ‌های محلی با ملات گچ است، که نشانه‌ای از ساخت سنتی آن منطقه است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، دهستان میانکوه شرقی، روستای خلیل اکبر
آبشار آبتاف
آبشار آبتاف یکی از جاهای دیدنی پل دختر است که در دو کیلومتری شمال این شهر و در مسیر جاده خرم‌آباد قرار گرفته و دسترسی به آن از طریق جاده فرعی کوتاهی امکان‌پذیر است. این آبشار فصلی در فصل بارندگی فعال می‌شود و آب حاصل از دو آبگیر بالادست آن پس از سرازیر شدن به رودخانه کشکان می‌پیوندد.
محیط اطراف آبشار فضایی آرام دارد و گزینه‌ای مناسب برای پیک‌نیک در دل طبیعت به‌ویژه در ماه‌های بارانی است. نبود امکانات رفاهی در محل بازدید باعث شده همراه داشتن وسایل مورد نیاز پیش از رسیدن به محل ضروری باشد.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، دو کیلومتری شمال شهر پل دختر، مسیر جاده خرم‌آباد – پل دختر، جاده فرعی روستای آبتاف
پل تلخاب
پل تلخاب یکی از سازه‌های قدیمی در مسیر پل دختر به اندیمشک است که در نزدیکی روستای تنگ فنی و برج کبود، بر رودخانه‌ای به همین نام ساخته شده و امروز بقایای آن از کنار جاده قابل مشاهده است. ساخت این پل به دوره پهلوی اول و به دست معمار یوسف فشنگچی قزوینی برمی‌گردد و هنوز کتیبه‌ای با خط نستعلیق روی پایه میانی آن باقی مانده که اطلاعاتی درباره سازنده و تاریخ بنا روی آن نقش بسته است.
این پل ۹۱ متر طول و ۹ متر ارتفاع داشته و جداره بیرونی آن با سنگ‌های تراش‌خورده پوشانده شده است. با اینکه بیشتر پایه‌های پل فرو ریخته‌اند، پایه میانی هنوز ایستاده و نشان می‌دهد رودخانه تلخاب زمانی با جریان‌های شدید، توان شکستن سازه‌های مستحکم را داشته است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پل دختر، مسیر جاده پل دختر–اندیمشک، حد فاصل روستای تنگ فنی و برج کبود
آب و هوای پلدختر
پلدختر در هر فصلی زیباست. در بهار، دشت‌ها و کوه‌های اطراف شهر سرسبز و پرگل می‌شوند و هوای ملایم آن برای گشت‌وگذار بسیار مناسب است. تابستان با گرمای قابل‌توجه همراه است و دمای هوا در برخی روزها به بیش از ۴۰ درجه می‌رسد. پاییز با خنکی دلپذیر، رنگ‌های زرد و نارنجی درختان و آسمان صاف، حال‌وهوای آرامی به منطقه می‌دهد. زمستان‌ها معمولاً بارندگی کم‌تری دارد و دما کاهش پیدا می‌کند، اما سرمای آن نسبت به مناطق مرتفع لرستان شدید نیست و در طول روز هوای شهر قابل تحمل است.
بهترین فصل سفر به پلدختر
پلدختر در بهار و پاییز حال‌وهوای خوشایندی دارد و این دو فصل بهترین زمان برای سفر به آن هستند. در این روزها، هوا نه خیلی گرم است و نه سرد، و طبیعت منطقه سرسبز و دیدنی می‌شود. قدم زدن کنار رود کشکان، بازدید از آبشارهای فصلی و دیدن جاهایی مثل غار کوگان یا پل تاریخی پل دختر در این فصل‌ها دل‌نشین‌تر است.
مسیریابی و نحوه دسترسی به پل دختر
برای رفتن به پلدختر، می‌توان با خودروی شخصی از مسیر تهران، قم، اراک و خرم‌آباد وارد این شهر شد که مسافت آن نزدیک به ششصد کیلومتر است. اگر ترجیح شما سفر با اتوبوس باشد، امکان خرید بلیت به مقصد خرم‌آباد وجود دارد و پس از رسیدن، ادامه مسیر با تاکسی یا مینی‌بوس‌های بین‌شهری انجام می‌شود. برای کسانی که سفر هوایی را انتخاب می‌کنند، نزدیک‌ترین فرودگاه، فرودگاه خرم‌آباد است و از آنجا می‌توان با خودرو به پلدختر رفت. همچنین ایستگاه قطار دورود به این شهر نزدیک است و پس از رسیدن به آنجا، مسیر زمینی تا پل دختر ادامه دارد.
فاصله پل دختر تا لرستان
پلدختر در جنوب خرم‌آباد قرار دارد و فاصله بین این دو شهر حدود ۱۱۵ کیلومتر است. مسیر از طریق جاده اصلی خرم‌آباد – اندیمشک طی می‌شود و در شرایط عادی نزدیک به یک ساعت و نیم زمان می‌برد. مسیر آسفالت و پررفت‌وآمد است و در طول راه چند پمپ‌بنزین و روستای کوچک وجود دارد که برای توقف‌های کوتاه مناسب است.
نکات مهم سفر به پل دختر
پیش از سفر به پل دختر بهتر است چند نکته کاربردی را در نظر داشته باشید که در برنامه‌ریزی و گشت‌وگذار در منطقه به کارتان می‌آید:
- شرایط آب‌وهوایی در بهار و پاییز برای بازدید از طبیعت و آثار تاریخی مناسب‌تر است.
- بسیاری از جاذبه‌های طبیعی در اطراف شهر قرار دارند و نیاز به پیاده‌روی یا همراه داشتن وسیله نقلیه دارند.
- بعضی مسیرهای منتهی به روستاها یا آبشارها آسفالت نیستند و بهتر است وضعیت راه‌ها را پیش از حرکت بررسی کنید.
- در محل بیشتر جاذبه‌ها امکانات رفاهی وجود ندارد و لازم است آب و خوراکی همراه داشته باشید.
- اگر مقصدتان تنگه‌ها یا غارهای صخره‌ای است، کفش مناسب و لباس راحت به همراه ببرید.
- برای بازدید از جاهای دیدنی مثل غار کوگان یا تنگه هلت، راهنما یا همراه آشنا با مسیر می‌تواند مفید باشد.
جمع‌بندی
این منطقه شاید کوچک باشد اما جاهای دیدنی پلدختر از همام مکان‌هایی هستند که تا سال‌ها در خاطرات شما حک می‌شوند. یک سفر بسیار جذاب که از یاد نخواهید برد، حتی اگر فقط یک روز در این شهر کوچک بمانید.
سوالات متداول
فاصله پلدختر تا خرم‌آباد چقدر است؟
حدود ۱۱۵ کیلومتر است و طی این مسیر با خودرو معمولاً ۱.۵ تا ۲ ساعت زمان می‌برد.
مسیر دسترسی به پلدختر چگونه است؟
با خودرو شخصی از جاده خرم‌آباد – اندیمشک، با اتوبوس تا ترمینال خرم‌آباد و ادامه مسیر با تاکسی یا مینی‌بوس، و از طریق فرودگاه یا ایستگاه قطار دورود نیز امکان‌پذیر است.
پلدختر چه جاهای دیدنی دارد؟
غار کوگان، پل گاومیشان، تنگه هلت، آبشار آفرینه، رودخانه کشکان، کاروانسرای چشمک و غار کلماکره از دیدنی‌ترین مکان‌های آن هستند.
بهترین فصل سفر به پلدختر چه زمانی است؟
فصل بهار و اوایل پاییز به دلیل هوای معتدل و طبیعت سرسبز مناسب‌ترین زمان برای بازدید است.
