تاریخچه مسجد سلطان احمد
مسجد آبی استانبول در سالهای بین 1609 تا 1616 به دستور سلطان احمد اول و با معماری محمدآقا ساخته شد. این بنای باشکوه نشانه‌ای از قدرت امپراتوری عثمانی است که در مقابل میدان سلطان احمد (در قدیمی‌ترین و مرتفع‌ترین نقطه شهر) قرار دارد. طراحی این بنای تاریخی از دور هم چشم‌نواز و شما را برای یک بازدید چند ساعته ترغیب می‌کند.
برخلاف برخی دیگر از مساجد تاریخی ترکیه، این مسجد با چهار ستون (پای فیل) و گنبد مرکزی با قطر 23.5 متر و ارتفاع 43 متر ساخته شده است. البته ساختمان مسجد کبود استانبول در یک زمین مربع شکل قرار دارد که اگر به تور ترکیه رفته باشید، حتما متوجه شکل هندسی آن خواهید شد.
در ساخت مسجد سلطان احمد بیش از 20.000 کاشی سرامیکی دست‌ساز ایزنیک (در قسمت فضای داخلی) به کار رفته است. بر روی این کاشی‌ها طرح‌های مختلفی از لاله، گل رز، گل میخکو زنبق به چشم می‌خورد. در این مسجد 260 پنجره به کار رفته است که نور را به سمت فضای داخل هدایت می‌کند و وقتی بر روی کاشی‌ها می‌تابد، نقاشی‌ها به شکل بهتری دیده می‌شوند.
این مسجد شش مناره دارد که طبق گفته مردم ترکیه، سلطان احمد به معمار دستور داده است که مناره‌ها از طلا باشد. اما او به جای این جمله تصور می‌کند پادشاه دستور داده است که مسجد شش مناره داشته باشد. تنها مسجد دیگری که شش مناره دارد، مسجد النبی در مکه بود و حالا مسجد سلطان احمد هم درست مثل اولین مسجد است.
مکان‌های گردشگری نزدیک به مسجد آبی استانبول
این مسجد در یکی از بهترین مکان های تفریحی استانبول قرار دارد. به طوری که می‌توانید از آن به سمت مسجد ایاصوفیه، کاخ توپکاپی، موزه باستان‌شناسی، آب انبار باسیلیکا و بازار بزرگ نیز بروید. در محوطه این مسجد مقبره سلطان احمد اول نیز قرار دارد که درست خارج از محوطه ساختمان و در ضلع شمال غربی مسجد واقع شده است.
در نزدیکی این مسجد هم یکی از قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان قرار دارد که بسیاری از گردشگران و توریست‌های ترکیه خریدهای خود را از آنجا تهیه می‌کنند. این بازار در فاصله چند قدمی از مسجد قرار دارد و روزانه بازدیدکننده‌های زیادی از آن عبور می‌کنند و حتی می‌توان گفت یکی از جاذبه‌های گردشگری استانبول نیز محسوب می‌شود.
اگر برایتان سوال است که از ترکیه چی بخریم ما به شما بازدید از بازار سرپوشیده نزدیک به مسجد آبی استانبول را پیشنهاد می‌دهیم. در اینجا می‌توانید هر نوع سوغاتی ترکی را که بخواهید با قیمت مناسب تهیه کنید.
سبک معماری مسجد سلطان احمد استانبول
معماری امپراتوری عثمانی خاص و منحصر به فرد است و اگر بناهای تاریخی مربوط به این دوره را نگاه کنید، متوجه دکورهای پر زرق و برق با گنبدهای برافراشته خواهید شد. مسجد آبی استانبول نیز یکی از این بناهاست که گفته می‌شود در ساخت آن معماری سنتی اسلامی و معماری بیزانسی با هم ترکیب شده و یک سبک جدید را خلق کرده است.
به طوری که بسیاری از عناصری که در ساخت این مسجد به کار رفته (از جمله گنبد و مناره‌ها) به دوره کلاسیک معماری عثمانی‌ها مربوط می‌شود. محمدآقا به عنوان خالق این اثر زیبا، از سبک معماری پیشینیان نیز استفاده کرده است.
اما سه ویژگی اصلی در معماری مسجد سلطان احمد استانبول که آن را به یکی از زیباترین مساجد ترکیه تبدیل کرده است، عبارتند از:
کاشی‌های آبی رنگ مسجد
نمای داخلی مسجد به طور کامل با حدود 20.000 کاشی آبی رنگ تزئین شده است که به سبک سفال ایزنیک تهیه شده‌اند. به همین دلیل است که برخی به این اثر، مسجد آبی هم می‌گویند. روی این کاشی‌ها 60 طرح منحصر به فرد از لاله به چشم می‌خورد. وقتی نور از طریق 260 پنجره به سمت داخل فضای مسجد تابیده می‌شود، گویی لاله‌ها در حال حرکت هستند.
شش مناره مسجد آبی
همه مساجد دنیا دارای دو یا چهار مناره هستند. اما این مسجد با داشتن شش مناره از سایر مساجد دنیا متمایز شده است. وجود سه مناره در سمت راست و سه مناره موازی در سمت چپ آن را منحصر به فرد می‌کند. به طور کلی چهار مسجد تاریخی دیگر در ترکیه وجود دارد که این مسجد به دلیل داشتن شش مناره از آن‌ها جدا می‌شود. ارتفاع هر یک از مناره‌ها به 64 متر می‌رسد و هر کدام دارای دو یا سه بالکن هستند. در گذشته یک موذن روزانه پنج بار از پلکان‌های باریک و مارپیچ بالا می‌رفت تا اذان بگوید.
گنبدهای مسجد سلطان احمد استانبول
این ساختمان یک گنبد مرکزی دارد و با چهار گنبد اصلی دیگر و هشت گنبد فرعی احاطه شده است. گنبد مرکزی 43 متر ارتفاع دارد و دارای 28 پنجره است. در حالی که گنبدهای فرعی تنها 14 پنجره دارند.
قسمت‌های مختلف مسجد کبود استانبول
این بنای تاریخی از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در گذشته هر یک از این قسمت‌ها برای هدف خاصی استفاده می‌شدند.
اولین جایی که در این مسجد باید به آن اشاره کنیم، وردی‌های چندگانه است که در قسمت‌های مختلف، راه ورود افراد و طبقات را میسر می‌کردند. ورودی اصلی مسجد سلطان احمد استانبول در قسمت شمال غربی این بنا قرار دارد. این ورودی فقط برای رفت و آمد شخص سلطان احمد اول کاربرد داشت و دو ردیف زنجیرهای آهنی تا قسمت بالای ورودی آن کشیده شده است. طاق این ورودی مسجد با مقرنس‌کاری‌های زیبا تزئین شده است و سپس به حیاط مسجد می‌رسد.
سه ورودی دیگر مسجد آبی استانبول از بخش میدان سلطان احمد است که با سردرهای باشکوه تزئین شده‌اند. البته در کنار این ورودی‌ها باید به سه درب در امتداد دیوار شمال شرقی هم اشاره کنیم.
دو درب دیگر مسجد در شمال شرق به سمت دارالفنون (اولین دانشگاه عثمانی) هدایت می‌شد. البته حالا خبری از این دانشگاه نیست و یک پارک جای آن را گرفته است.
مدرسه تاریخی در مسجد
یکی از بخش‌های این مسجد قدیمی و زیبا، مدرسه‌ای تاریخی است که در کنار دیوار بیرونی مسجد به سمت ایاصوفیه قرار دارد. اگرچه در گذشته اینجا محلی برای کسب علم بود، اما حالا به مرکز اطلاعات مسجد تبدیل شده است.
حیاط مسجد آبی استانبول
در قسمت حیاط این مسجد یک آبخوری به شکل شش ضلعی به چشم می‌خورد که درست در مرکز آن قرار دارد. همچنین یک گنبد با شش ستون مرمری نیز در این ناحیه قرار دارد. البته حالا دیگر خبری از آبخوری نیست و فقط گنبد و ستون‌های سنگ مرمری در آنجا خودنمایی می‌کنند.
غرفه پادشاهی
بخش دیگری از مسجد سلطان احمد غرفه پادشاهی است که در قسمت جنوب شرقی ساختمان قرار دارد. این قسمت یک درب ورودی با کمی شیب دارد که روزگاری سلطان احمد با اسب خود از آنجا وارد می‌شود. در این قسمت یک ایوان نیز قرار دارد که از آنجا می‌توانید چشم‌انداز تنگه بسفر را تماشا کنید. اینجا استراحتگاه سلطان احمد در ماه رمضان بود.
نکاتی که برای ورود به مسجد سلطان احمد
مساجد در ترکیه به عنوان مکان‌های مقدسی هستند که توریست‌ها باید زمان بازدید از آنجا به چندین نکته توجه داشته باشند و قوانین را رعایت کنند:
- بانوان زمان ورود به مسجد کبود استانبول باید لباس محجوب بپوشند و شال و روسری به سر کنند.
- آقایان نمی‌توانند با شلوارک یا لباس آستین کوتاه وارد مسجد شوند.
- زمان ورود باید کفش های خود را به قسمت شبستان تحویل دهید.
- زمان بازدید از مسجد سلطان احمد نیز باید از سر و صدا کردن خودداری کنید.
- عکاسی کردن با فلش در محیط مسجد ممنوع است.
- زمان برگزار شدن نماز باید احترام مسجد و نمازگزاران را حفظ کنید.
- از خوردن غذا یا تنقلات در محیط مسجد خودداری کنید. برای صرف غذا بهتر است به یکی از رستوران‌های خارج از مسجد بروید و بهترین غذاهای ترکیه را سفارش دهید.
دسترسی به مسجد سلطان احمد استانبول
همانطور که در متن هم اشاره کردیم این مسجد در میدان سلطان احمد قرار دارد. برای رفتن به این مسجد باید به ناحیه اروپایی شهر استانبول (منطقه فاتح) بروید که بهترین و ارزان‌ترین وسیله نقلیه برای دسترسی به این مسجد، ترامواست. در مواقعی که تعداد بازدیدکنندگان مسجد زیاد است، باید طبق قوانین در صف بمانید.
در نزدیکی مسجد آبی، مسجد و موزه ایاصوفیه قرار دارد که فاصله آن‌ها تنها دو دقیقه پیاده است. برای رفتن به این مسجد ابتلا سوار تراموا خط کاباتاش به باغجیلار شوید. همچنین می‌توانید از مترو، دولموش و یا تاکسی هم خود را به این مسجد برسانید.
همانطور که اشاره کردیم در نزدیکی این مسجد بازار سرپوشیده قرار دارد و نیاز به گرفتن تاکسی نیست. شما می‌توانید با قانون تکس فری هر چیزی را که نیاز داشته باشید، از این بازار تهیه کنید. اگر می‌خواهید بدانید تکس فری چیست؟ اینجا کلیک کنید.
در آخر
یکی از زیباترین بناهای تاریخی در ترکیه، مسجد سلطان احمد معروف به مسجد آبی است که نماد شهر استانبول محسوب می‌شود. در اینجا تمامی اطلاعاتی را که برای بازدید از این مسجد نیاز دارید، ارائه دادیم. امیدواریم آنچه گفته شد برایتان مفید بوده باشد و بتوانید با تجربه به یادماندنی از مسجد سلطان احمد استانبول بازدید کنید.
———————————————————————————————————-
سوالات متداول
- چرا مسجد سلطان احمد معروف است؟
مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد از این جهت مشهور شده که در زمان انحطاط نسبی امپراتوری با معماری بیزانسی (با بهترین نقاشی‌ها و حکاکی‌ها و کاشی‌های آبی رنگ) ساخته شده است. این مسجد نشانه‌ای از هنر و قدرت امپراتوری عثمانی است.
- مسجد آبی چند ساله است؟
این مسجد بین سالهای 1609 و 1616 توسط معمار محمد آقا و به دستور سلطان احمد اول ساخته شد. این بنا نمایشی از قدرت امپراتوری عثمانی است که در مقابل میدان سلطان احمد قرار دارد.
- چه چیزی مسجد آبی را منحصر به فرد می‌کند؟
در دنیا مساجد زیبایی ساخته شده است، اما این مسجد دارای دو گنبد طلایی رنگ (به شکل پیاز) است که در بالای هر کدام یک هلال ماه و ستاره قرار گرفته است. این مسجد شش مناره دارد که یک ویژگی منحصر به فرد است.
- چرا به مسجد سلطان احمد استانبول مسجد آبی گفته می‌شود؟
در ساخت این مسجد برای نمای داخلی آن 20000 کاشی آبی رنگ به کار رفته است. این مسجد 260 پنجره دارد که نور آفتاب را مستقیم روی این کاشی‌ها می‌تابانند و نمای آبی‌رنگ آن بهتر دیده می‌شود. به همین دلیل به آن مسجد آبی می‌گویند.
